Co to jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych?
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to stan zapalny, który dotyka opon mózgowych, czyli błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy. Może być wywołane przez różne czynniki, w tym infekcje wirusowe, bakteryjne, grzybicze oraz reakcje autoimmunologiczne. Najczęściej występującym rodzajem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych jest zapalenie wirusowe, które zazwyczaj ma łagodniejszy przebieg w porównaniu do bakteryjnego.
Objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych mogą być różnorodne, ale często obejmują ból głowy, sztywność karku, gorączkę, nadwrażliwość na światło oraz objawy neurologiczne, takie jak dezorientacja czy senność. W przypadku zapalenia bakteryjnego, objawy mogą rozwijać się szybko i prowadzić do poważnych powikłań, w tym uszkodzenia mózgu.
W diagnostyce tego schorzenia kluczowe jest przeprowadzenie badania płynu mózgowo-rdzeniowego, które pozwala na określenie rodzaju zapalenia oraz jego przyczyny. Leczenie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych zależy od jego etiologii. W przypadku zakażeń bakteryjnych konieczne jest podanie antybiotyków, podczas gdy w zapaleniach wirusowych często wystarcza leczenie objawowe.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest chorobą, która w wielu przypadkach jest uleczalna, zwłaszcza gdy zostanie szybko zdiagnozowana i odpowiednio leczona. W przypadku zapalenia wirusowego rokowania są zazwyczaj dobre, a większość pacjentów wraca do zdrowia w ciągu kilku tygodni. W przypadku zapalenia bakteryjnego, wczesne wdrożenie leczenia jest kluczowe, ponieważ opóźnienie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet zgonu. W związku z tym, wczesne rozpoznanie i interwencja medyczna są niezwykle istotne dla poprawy szans na pełne wyleczenie.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych według naukowych faktów medycznych. Opieramy się tylko na źródłach medycznych, poniższe dane pochodzą ze sprawdzonych baz medycznych. Gorąco odradzamy powierzanie swojego zdrowia szarlatanom i niesprawdzonym źródłom.
Klasyfikacja zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
ICD-10-CM: G03.9
ICD-10-CM: G03
Możliwe objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
Ból głowy
Ból głowy jest objawem bólu w obrębie twarzy, głowy lub szyi. Może występować jako migrena, napięciowy ból głowy lub klasterowy ból głowy. U osób z silnymi bólami głowy istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia depresji. Bóle głowy mogą występować w wyniku wielu schorzeń. Istnieje wiele różnych systemów klasyfikacji bólów głowy. >>>
Ból głowy to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: polip nosa, przeziębienie, zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie gardła, angina, grypa, nadciśnienie tętnicze, krwotok podpajęczynówkowy, krwotok śródmózgowy, wodogłowie, bezsenność, migrena, bezdech senny, niedoczynność przytarczyc, methemoglobinemia, nadkrwistość, niedokrwistość, gruczolak przysadki, glejak wielopostaciowy, Śpiączka afrykańska, toksokaroza, czerwienica prawdziwa, nadpłytkowość samoistna, argentyńska gorączka krwotoczna, gorączka Lassa, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, omska gorączka krwotoczna, choroba lasu Kyasanur, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, ospa wietrzna, półpasiec, pappataci, Żółta gorączka, dur powrotny, borelioza, ornitoza, tyfus plamisty, gorączka Q, japońskie zapalenie mózgu, zapalenia mózgu doliny Murray, kleszczowe zapalenie mózgu, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, gorączka O’nyong-nyong, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka Zachodniego Nilu, gorączka doliny Rift, legionelloza, bartoneloza.
Gorączka
Gorączka jest definiowana jako temperatura powyżej normalnego zakresu z powodu wzrostu temperatury ustalonej przez organizm. Nie ma jednej uzgodnionej górnej granicy dla normalnej temperatury, przy czym źródła używają wartości pomiędzy 37,2 a 38,3 °C u ludzi. Wzrost temperatury ustalonej wyzwala zwiększone skurcze mięśni i powoduje uczucie zimna lub dreszcze. Powoduje to większą produkcję ciepła i wysiłki w celu zachowania ciepła Rzadko gorączka może wywołać drgawki gorączkowe, przy czym jest to bardziej powszechne u małych dzieci. Gorączki zazwyczaj nie przekraczają 41 do 42 °C. >>>
Gorączka to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: zapalenie pęcherzyka żółciowego, ostre zapalenie trzustki, rumień guzowaty, reaktywne zapalenie stawów, choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba uchyłkowa jelit, biegunka, przetoka okołoodbytnicza, zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie gardła, angina, ostre zapalenie krtani, grypa, zapalenie płuc, ostre zapalenie oskrzeli, przeziębienie, gorączka reumatyczna, zapalenie osierdzia, zapalenie mięśnia sercowego, chłoniak Hodgkina, ostra białaczka limfoblastyczna, chłoniak grudkowy, chłoniak Burkitta, rak nerki, mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy, rak kości, mięsak Kaposiego, anisakioza, toksokaroza, mielofibroza, malaria, leiszmanioza, klonorchoza, fascjoloza, Świnka, mononukleoza zakaźna, histoplazmoza, aspergiloza, choroba lasu Kyasanur, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, ospa wietrzna, półpasiec, rumień nagły, wirusowe zapalenie wątroby typu E, aIDS, pappataci, Żółta gorączka.
Nudności
Nudności to rozproszone uczucie niepokoju i dyskomfortu, czasami postrzegane jako chęć wymiotów. Chociaż nie są bolesne, mogą być wyniszczającym objawem, jeśli są długotrwałe. >>>
Nudności to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: ostre zapalenie trzustki, marskość wątroby, kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie wyrostka robaczkowego, choroba uchyłkowa jelit, biegunka, zapalenie otrzewnej, hipotensja, przetoka perylimfatyczna, zawał mięśnia sercowego, krwotok podpajęczynówkowy, krwotok śródmózgowy, wodogłowie, migrena, glejak wielopostaciowy, rak żołądka, nowotwór jelita cienkiego, rak dróg żółciowych, rak pęcherzyka żółciowego, schistosomatoza, klonorchoza, fascjoloza, fasciolopsoza, anisakioza, gnatostomoza, choroba lasu Kyasanur, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wirusowe zapalenie wątroby typu C, wirusowe zapalenie wątroby typu E, Żółta gorączka, argentyńska gorączka krwotoczna, gorączka Lassa, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, omska gorączka krwotoczna, ornitoza, gorączka Q, zapalenia mózgu doliny Murray, kleszczowe zapalenie mózgu, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka Zachodniego Nilu, gorączka plamicowa brazylijska, listerioza, tularemia, wąglik, glistnica.
Światłowstręt
Fotofobia jest medycznym objawem nieprawidłowej nietolerancji wizualnej percepcji światła. Jako objaw medyczny fotofobia nie jest chorobliwym strachem lub fobią, ale doświadczeniem dyskomfortu lub bólu oczu z powodu ekspozycji na światło lub przez obecność rzeczywistej fizycznej wrażliwości oczu, choć termin ten jest czasem dodatkowo stosowany do nieprawidłowego lub irracjonalnego strachu przed światłem, takiego jak heliofobia. Termin fotofobia pochodzi od greckiego φῶς (phōs), co oznacza "światło", i φόβος (phóbos), co oznacza "strach".[ >>>
Światłowstręt to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: krwotok podpajęczynówkowy, migrena, pappataci, choroba lasu Kyasanur, kleszczowe zapalenie mózgu, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, wścieklizna.
Wymioty
Wymioty to mimowolne, siłowe wydalenie zawartości żołądka przez usta, a czasem nos. Wymioty mogą wynikać z wielu przyczyn, a przedłużające się wymioty mają długą diagnostykę różnicową. >>>
Wymioty to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: marskość wątroby, kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego, ostre zapalenie trzustki, zapalenie wyrostka robaczkowego, choroba uchyłkowa jelit, biegunka, zapalenie otrzewnej, krwotok podpajęczynówkowy, krwotok śródmózgowy, wodogłowie, migrena, tyrozynemia, choroba syropu klonowego, glejak wielopostaciowy, rak żołądka, nowotwór jelita cienkiego, rak dróg żółciowych, rak pęcherzyka żółciowego, fascjoloza, fasciolopsoza, anisakioza, gnatostomoza, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wirusowe zapalenie wątroby typu C, wirusowe zapalenie wątroby typu E, Żółta gorączka, argentyńska gorączka krwotoczna, gorączka Lassa, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, choroba lasu Kyasanur, ornitoza, gorączka Q, choroba Heinego-Medina, japońskie zapalenie mózgu, zapalenia mózgu doliny Murray, kleszczowe zapalenie mózgu, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka Zachodniego Nilu, gorączka Oropouche, gorączka plamicowa brazylijska, gorączka okopowa, zespół wstrząsu toksycznego, krztusiec, szkarlatyna, listerioza.
Sposoby zarażenia i przenoszenia choroby
Przenoszenie drogą powietrzną
Przenoszenie chorób drogą powietrzną to jedna z najczęstszych metod transmisji patogenów, takich jak wirusy i bakterie. Odbywa się to głównie poprzez drobne krople wydobywające się z dróg oddechowych osoby zakażonej podczas kaszlu, kichania lub mówienia. Te mikroskopijne krople mogą unosić się w powietrzu i być wdychane przez innych ludzi, co prowadzi do zakażeń. Choroby przenoszone drogą powietrzną obejmują takie schorzenia jak grypa, przeziębienie, a także bardziej poważne infekcje, jak odra czy COVID-19. W przypadku wirusów, okres inkubacji może być krótki, co sprawia, że zarażone osoby mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że są nosicielami patogenów, a tym samym nie świadomie rozpowszechniają je w swoim otoczeniu. Aby ograniczyć przenoszenie chorób drogą powietrzną, zaleca się stosowanie maseczek, utrzymywanie odpowiedniej higieny rąk oraz przestrzeganie dystansu społecznego, szczególnie w zamkniętych i zatłoczonych pomieszczeniach. Wietrzenie pomieszczeń i unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi również stanowią kluczowe środki zapobiegawcze. Zrozumienie mechanizmów przenoszenia chorób drogą powietrzną jest istotne dla opracowywania skutecznych strategii kontroli epidemii oraz ochrony zdrowia publicznego. Edukacja społeczeństwa w tym zakresie może znacznie przyczynić się do zmniejszenia liczby zakażeń i ochrony najbardziej narażonych grup ludzi. >>>
Przenoszenie drogą powietrzną dotyczy również innych chorób, takich jak np.: przeziębienie, grypa, leiszmanioza, Świnka, mononukleoza zakaźna, opryszczka, rumień zakaźny, ornitoza, gorączka Q, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, błonica, krztusiec, promienica, listerioza, bruceloza, tularemia, wąglik, gruźlica, dżuma, ospa małpia, odra.
Zakażenie kropelkowe
Zakażenie kropelkowe – droga szerzenia się chorób zakaźnych, w której infekcja przenosi się od osobnika (np. człowieka) chorego (lub nosiciela) na zdrowego, w wyniku rozpryskiwania w powietrzu śliny oraz wydzieliny pochodzącej z jamy nosowej. >>>
Zakażenie kropelkowe dotyczy również innych chorób, takich jak np.: przeziębienie, grypa, mięsak Kaposiego, Świnka, ospa wietrzna, błonica, krztusiec, szkarlatyna, ospa małpia, różyczka.
Możliwe przyczyny zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, znana również jako Neisseria meningitidis, to gram-ujemna bakteria, która jest jedną z głównych przyczyn bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Jest to poważna choroba, która może prowadzić do stanu zapalnego opon mózgowych, a także do poważnych powikłań neurologicznych. Infekcja dwoinką może prowadzić do różnych chorób, w tym zapalenia opon mózgowych, sepsy oraz zapalenia płuc. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych zwykle objawia się gorączką, bólem głowy, sztywnością karku, wymiotami oraz zaburzeniami świadomości. W przypadku sepsy, bakteria może dostać się do krwiobiegu, co prowadzi do ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, a w konsekwencji do wstrząsu septycznego, który jest stanem zagrażającym życiu. Dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci, młodzieży oraz osób z osłabionym układem odpornościowym. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie antybiotykami są kluczowe dla zminimalizowania ryzyka powikłań i poprawy rokowania pacjenta. Warto również wspomnieć o dostępnych szczepionkach, które mogą chronić przed niektórymi serotypami bakterii Neisseria meningitidis. >>>
Dwoinka zapalenia płuc
Dwoinka zapalenia płuc, znana również jako Streptococcus pneumoniae, to bakteria, która jest jednym z najczęstszych patogenów odpowiedzialnych za zapalenie płuc. Jest to gram-dodatnia bakteria, która może występować w naturalnej florze bakteryjnej górnych dróg oddechowych, ale w określonych warunkach może stać się patogenna. Oprócz zapalenia płuc, dwoinka zapalenia płuc może powodować szereg innych poważnych chorób. Należą do nich zapalenie opon mózgowych, które jest stanem zapalnym błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy, oraz sepsa, czyli ogólnoustrojowa reakcja zapalna na zakażenie, która może prowadzić do niewydolności narządów. Dwoinka może także wywoływać zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie zatok. Zakażenie tym patogenem jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci, osób starszych oraz osób z osłabionym układem odpornościowym, co czyni je istotnym zagrożeniem zdrowotnym. Właściwa profilaktyka, w tym szczepienia, odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu infekcjom wywoływanym przez dwoinkę zapalenia płuc. >>>
Haemophilus influenzae
Haemophilus influenzae to gram-ujemna bakteria, która jest naturalnym mieszkańcem górnych dróg oddechowych u ludzi. Mimo swojej nazwy, nie jest przyczyną grypy, lecz może powodować szereg poważnych chorób, zwłaszcza u dzieci i osób z osłabionym układem odpornościowym. Wśród chorób, które może wywołać Haemophilus influenzae, znajdują się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie nagłośni. Szczególnie niebezpiecznym serotypem jest typ b (Hib), który był dawniej główną przyczyną ciężkich infekcji u dzieci. Dzięki szczepieniom przeciwko Hib liczba przypadków znacznie się zmniejszyła, ale bakteria ta wciąż stanowi zagrożenie, zwłaszcza w populacjach nieszczepionych lub z ograniczonym dostępem do opieki zdrowotnej. Haemophilus influenzae może także prowadzić do infekcji w innych częściach ciała, takich jak stawy czy kości, a także powodować zapalenie spojówek. W przypadku zakażeń u dorosłych, często występuje w kontekście przewlekłych chorób płuc, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Właściwe rozpoznanie i leczenie są kluczowe, aby zapobiec poważnym powikłaniom związanym z tym patogenem. >>>
Listeria monocytogenes
Listeria monocytogenes – gatunek względnie beztlenowej, wewnątrzkomórkowo żyjącej bakterii, która jest czynnikiem etiologicznym listeriozy. Jest jednym z najbardziej zjadliwych patogenów przenoszonych przez żywność (20 do 30 procent infekcji kończy się śmiercią), na przykład w Stanach Zjednoczonych jest ona odpowiedzialna za około 2500 zachorowań i 500 zgonów rocznie (9,7 przypadków zachorowań na milion mieszkańców), powodując tym samym większą śmiertelność niż salmonella czy Clostridium botulinum. >>>
Listeria monocytogenes może powodować również inne choroby, takie jak np.: listerioza.
Wirusy
Wirusy to mikroskopijne patogeny, które nie są uważane za organizmy żywe, ponieważ nie mają zdolności do samodzielnego rozmnażania się. Zamiast tego, potrzebują komórek gospodarza, aby się replikować i rozprzestrzeniać. Wirusy mogą infekować wszystkie formy życia, w tym ludzi, zwierzęta, rośliny, a także bakterie. Wirusy mogą powodować wiele różnych chorób, zarówno łagodnych, jak i poważnych. Przykłady obejmują przeziębienia i grypę, które są wywoływane przez wirusy układu oddechowego. Inne wirusy, takie jak wirus HIV, mogą prowadzić do przewlekłych i zagrażających życiu chorób, takich jak AIDS. Wirusy zapalenia wątroby (np. wirus zapalenia wątroby typu B i C) mogą prowadzić do przewlekłych uszkodzeń wątroby i nowotworów. Niektóre wirusy, jak wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), mogą powodować nowotwory, podczas gdy inne, jak wirus grypy, mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc. Wirusy, takie jak wirus Eboli czy wirus Zika, mogą wywoływać epidemie i pandemie, powodując ogromne zagrożenie dla zdrowia publicznego. W przypadku niektórych wirusów, jak wirus ospy prawdziwej, udało się osiągnąć eradykację dzięki szczepieniom, podczas gdy w przypadku innych, takich jak wirus SARS-CoV-2, wywołujący COVID-19, świat wciąż zmaga się z ich skutkami. W związku z tym wirusy stanowią poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego, a badania nad nimi są kluczowe dla rozwoju skutecznych metod leczenia i zapobiegania chorobom wirusowym. >>>
Wirusy może powodować również inne choroby, takie jak np.: rumień guzowaty, ostre zapalenie gardła, angina, sepsa, dyzenteria.
Badania rozpoznające
Badanie neurologiczne
Badanie neurologiczne to istotne badanie medyczne, które ma na celu ocenę funkcji układu nerwowego. Składa się z różnych elementów, takich jak ocena stanu świadomości, funkcji poznawczych, siły mięśniowej, koordynacji, czucia oraz odruchów. Podczas badania neurologicznego lekarz może zwrócić uwagę na objawy takie jak osłabienie, drętwienie, zawroty głowy czy problemy z równowagą. Na podstawie wyników badania neurologicznego można zdiagnozować wiele schorzeń, w tym udary, stwardnienie rozsiane, chorobę Parkinsona czy neuropatie. Badanie może być przeprowadzane w gabinecie lekarskim i zazwyczaj nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie dodatkowych badań obrazowych lub laboratoryjnych, aby uzyskać pełniejszy obraz stanu zdrowia pacjenta. >>>
Badanie neurologiczne to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: choroba moyamoya, zespół Guillaina-Barrégo, zespół Lescha-Nyhana, glejak wielopostaciowy, choroba Creutzfeldta-Jakoba.
Hodowla wirusów
Hodowla wirusowa jest techniką laboratoryjną, w której próbki wirusa są umieszczane w różnych liniach komórkowych, które badany wirus może zainfekować. Jeśli komórki wykazują zmiany, zwane efektem cytopatycznym, wówczas hodowla jest pozytywna. >>>
Hodowla wirusów to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: grypa, Żółta gorączka, argentyńska gorączka krwotoczna, gorączka Lassa, omska gorączka krwotoczna, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, gorączka Oropouche, choroba Heinego-Medina, kleszczowe zapalenie mózgu, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka Zachodniego Nilu, gorączka doliny Rift, denga.
Kultura mikroorganizmów
Hodowla mikrobiologiczna, inaczej kultura bakteryjna, to metoda namnażania organizmów drobnoustrojów poprzez umożliwienie im rozmnażania się we wcześniej ustalonym podłożu hodowlanym w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych. Hodowle mikroorganizmów są podstawową i bazową metodą diagnostyczną stosowaną jako narzędzie badawcze w biologii molekularnej. >>>
Kultura mikroorganizmów to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: wrzód weneryczny, rzeżączka, nokardioza, legionelloza, gorączka plamicowa brazylijska, tężec, błonica, jersinioza, listerioza, tularemia, wąglik, bruceloza, nosacizna, melioidoza, dżuma, cholera, salmonelloza, dur brzuszny.
Mikroskopia
Mikroskopia to technika badawcza, która umożliwia obserwację obiektów zbyt małych, aby były widoczne gołym okiem. W medycynie mikroskopia jest wykorzystywana głównie do analizy komórek, tkanek i mikroorganizmów. Dzięki zastosowaniu mikroskopów optycznych, elektronowych lub fluorescencyjnych, specjaliści mogą dokładnie badać struktury komórkowe, identyfikować patogeny oraz oceniać zmiany patologiczne w tkankach. Badania mikroskopowe są kluczowe w diagnostyce wielu chorób, w tym nowotworów, infekcji, a także w analizie próbek biologicznych, takich jak krew czy płyny ustrojowe. Preparaty są często barwione, co pozwala na lepszą wizualizację i różnicowanie poszczególnych elementów komórkowych. Mikroskopia odgrywa także istotną rolę w badaniach naukowych, umożliwiając odkrywanie nowych zjawisk biologicznych oraz rozwijanie metod terapeutycznych. Dzięki mikroskopii możliwe jest gromadzenie cennych informacji, które przyczyniają się do postępu w medycynie, a także do lepszego zrozumienia procesów zachodzących w organizmach żywych. To narzędzie pozostaje nieocenione w pracy patologów, biologów komórkowych i innych specjalistów zajmujących się badaniami mikroskopowymi. >>>
Mikroskopia to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: malaria, Śpiączka afrykańska, choroba Chagasa, fascjoloza, fasciolopsoza, grzybica skóry, sporotrychoza, mięczak zakaźny, gorączka krwotoczna Ebola, pinta, wrzód weneryczny, kiła, rzeżączka, promienica, leptospiroza, listerioza, wąglik, dżuma, glistnica, kandydoza, pełzakowica, izosporoza, kryptosporydioza, giardioza, ospa małpia, blastomykoza, ospa prawdziwa, dyfilobotrioza, ziarniniak pachwinowy, zapalenie spojówek.
Nakłucie lędźwiowe
Nakłucie lędźwiowe jest procedurą medyczną, w której igła jest wprowadzana do kanału kręgowego, najczęściej w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego (CSF) do badań diagnostycznych. Głównym powodem nakłucia lędźwiowego jest pomoc w diagnozowaniu chorób ośrodkowego układu nerwowego, w tym mózgu i kręgosłupa. Zabieg wykonywany jest zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym z zastosowaniem sterylnej techniki. Igła podskórna jest używana do uzyskania dostępu do przestrzeni podpajęczynówkowej i zebrania płynu. Płyn może być wysłany do analizy biochemicznej, mikrobiologicznej i cytologicznej. >>>
Nakłucie lędźwiowe to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: stwardnienie rozsiane, Śpiączka afrykańska, pappataci, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, choroba lasu Kyasanur, borelioza, tyfus plamisty, japońskie zapalenie mózgu, zapalenia mózgu doliny Murray, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, leptospiroza, jersinioza.
Reakcja łańcuchowa polimerazy
Łańcuchowa reakcja polimerazy (PCR) jest metodą szeroko stosowaną do szybkiego tworzenia milionów do miliardów kopii (kompletnych lub częściowych) określonej próbki DNA, pozwalając naukowcom na pobranie bardzo małej próbki DNA i wzmocnienie jej (lub jej części) do wystarczająco dużej ilości, aby badać szczegółowo. PCR został wynaleziony w 1983 roku przez amerykańskiego biochemika Kary'ego Mullisa w Cetus Corporation; Mullis i biochemik Michael Smith, którzy opracowali inne istotne sposoby manipulacji DNA, zostali wspólnie nagrodzeni Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii w 1993 roku. PCR jest podstawą wielu procedur stosowanych w testach i badaniach genetycznych, w tym analizy starożytnych próbek DNA i identyfikacji czynników zakaźnych. Stosując PCR, kopie bardzo małych ilości sekwencji DNA są wykładniczo wzmacniane w serii cykli zmian temperatury. PCR jest obecnie powszechną i często niezbędną techniką stosowaną w medycznych badaniach laboratoryjnych w szerokim zakresie zastosowań, w tym w badaniach biomedycznych i kryminalistyce. >>>
Reakcja łańcuchowa polimerazy to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: malaria, leiszmanioza, anisakioza, toksokaroza, mononukleoza zakaźna, pappataci, Żółta gorączka, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, omska gorączka krwotoczna, choroba lasu Kyasanur, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, rumień zakaźny, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wirusowe zapalenie wątroby typu C, wirusowe zapalenie wątroby typu E, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, gorączka Zachodniego Nilu, gorączka doliny Rift, gorączka Oropouche, ornitoza, gorączka Q, japońskie zapalenie mózgu, wrzód weneryczny, kiła, rzeżączka, gorączka okopowa, legionelloza, leptospiroza, jersinioza, listerioza, tularemia, bruceloza, nosacizna, pełzakowica, kryptosporydioza, ospa małpia, sARS, denga, dur brzuszny.
Sposoby leczenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych*
- farmakoterapia
- steroid
- antybiotyk
- lek przeciwwirusowy
* Nie stosuj żadnego z wymienionych lekarstw lub terapii bez konsultacji z lekarzem.
Stosowane leczenie*
Amikacyna
Amikacyna jest lekiem antybiotykowym stosowanym w wielu zakażeniach bakteryjnych. Obejmuje to zakażenia stawów, zakażenia wewnątrzbrzuszne, zapalenie opon mózgowych, zapalenie płuc, sepsę i zakażenia dróg moczowych. Jest również stosowany w leczeniu gruźlicy wielolekoopornej. Stosuje się go poprzez wstrzyknięcie do żyły za pomocą kroplówki lub do mięśnia. >>>
Amikacyna stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: sepsa, nosacizna.
Ceftriakson
Ceftriakson, sprzedawany pod nazwą handlową Rocephin, jest antybiotykiem cefalosporynowym trzeciej generacji stosowanym w leczeniu wielu zakażeń bakteryjnych. Należą do nich zakażenia ucha środkowego, zapalenie wsierdzia, zapalenie opon mózgowych, zapalenie płuc, zakażenia kości i stawów, zakażenia wewnątrzbrzuszne, zakażenia skóry, zakażenia dróg moczowych, rzeżączka i choroba zapalna miednicy. Jest również czasami stosowany przed operacją i po ranie kąsanej, aby zapobiec zakażeniu. Ceftriakson może być podawany we wstrzyknięciu do żyły lub do mięśnia. >>>
Ceftriakson stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: zapalenie otrzewnej, zapalenie płuc, borelioza, wrzód weneryczny, kiła, rzeżączka, gorączka okopowa, róża, sepsa, różyca, leptospiroza, jersinioza, dur brzuszny.
DL-ofloksacyna
Ofloksacyna jest antybiotykiem chinolonowym przydatnym w leczeniu wielu zakażeń bakteryjnych. Po przyjęciu doustnym lub wstrzyknięciu do żyły, są to: zapalenie płuc, zapalenie tkanki łącznej, zakażenia dróg moczowych, zapalenie gruczołu krokowego, dżuma i niektóre rodzaje biegunki zakaźnej. Inne zastosowania, wraz z innymi lekami, obejmują leczenie wielolekoopornej gruźlicy. Krople do oczu mogą być stosowane w przypadku powierzchownego zakażenia bakteryjnego oka, a krople do uszu mogą być stosowane w przypadku zapalenia ucha środkowego, gdy występuje otwór w błonie bębenkowej. >>>
DL-ofloksacyna stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha zewnętrznego, gorączka Q, rzeżączka, róża, trąd, dur brzuszny.
Flucytozyna
Fluorocytozyna (5-fluorocytozyna, FC) – organiczny związek chemiczny z grupy analogów pirymidyny. >>>
Flucytozyna stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: aspergiloza, kryptokokoza, kandydoza.
Flukloksacylina
Flukloksacylina to antybiotyk z grupy penicylin, stosowany przede wszystkim w leczeniu zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-dodatnie, w tym Staphylococcus aureus. Działa na drobnoustroje, hamując syntezę ich ściany komórkowej, co prowadzi do ich śmierci. Jest szczególnie skuteczna w leczeniu zakażeń skórnych, zapaleń płuc, a także zakażeń kości i stawów. Flukloksacylina jest podawana doustnie lub dożylnie, a jej działanie jest szybkie i efektywne. Ze względu na swoją strukturę chemiczną jest odporna na działanie niektórych beta-laktamaz, co czyni ją przydatną w zwalczaniu szczepów opornych na inne penicyliny. W trakcie terapii mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak reakcje alergiczne, nudności czy zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Przed rozpoczęciem leczenia flukloksacyliną istotne jest przeprowadzenie wywiadu pod kątem alergii na penicyliny oraz innych chorób współistniejących. Monitorowanie pacjentów w trakcie terapii jest ważne, aby zminimalizować ryzyko działań niepożądanych i ocenić skuteczność leczenia. >>>
Minocyklina
Minocyklina – antybiotyk należący do tetracyklin półsyntetycznych. Działa zarówno na bakterie Gram-dodatnie, Gram-ujemne jak i na bakterie nie posiadające ściany komórkowej. Szczególnie często używana jest do leczenia trądzika młodzieńczego. >>>
Minocyklina stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: trąd, wąglik, bruceloza, pełzakowica.
* Nie stosuj żadnego z wymienionych lekarstw lub terapii bez konsultacji z lekarzem.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych - do jakiego lekarza się udać?
Choroby zakaźne
Choroby zakaźne to specjalizacja lekarska zajmująca się diagnostyką i leczeniem zakażeń. Praktyka specjalisty w zakresie chorób zakaźnych polega na zarządzaniu zakażeniami szpitalnymi (nabytymi w trakcie opieki zdrowotnej) lub zakażeniami nabytymi w społeczności i jest historycznie związana z higieną, epidemiologią, mikrobiologią kliniczną, medycyną podróży i medycyną tropikalną. >>>
Choroby zakaźne to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: biegunka, zapalenie płuc, przeziębienie, angina, grypa, zapalenie mięśnia sercowego, Śpiączka afrykańska, choroba Chagasa, schistosomatoza, klonorchoza, fascjoloza, fasciolopsoza, anisakioza, toksokaroza, gnatostomoza, tungoza, muszyca, malaria, leiszmanioza, piedra biała, piedra czarna, kokcydioidomikoza, histoplazmoza, parakokcydioidomikoza, sporotrychoza, aspergiloza, kryptokokoza, mukormykoza, stopa madurska, Świnka, lobomykoza, mononukleoza zakaźna, rinosporydioza, nagminna pleurodynia, alleszerioza, grzybica skóry, geotrychoza, Łupież pstry, grzybica czarna, ospa wietrzna, półpasiec, krowianka, mięczak zakaźny, rumień nagły, rumień zakaźny, pappataci, wirusowe zapalenie wątroby typu B, Żółta gorączka, wirusowe zapalenie wątroby typu C.
Neurologia
Neurologia (z greckiego: νεῦρον (neûron), "struna, nerw" i przyrostek -logia, "badanie") jest gałęzią medycyny zajmującą się zaburzeniami układu nerwowego. Neurologia zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem wszystkich chorób obejmujących mózg, rdzeń kręgowy i nerwy obwodowe. >>>
Neurologia to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: choroba Kaszina-Beka, zaparcia, zawał mózgu, udar mózgu, tętniak, choroba moyamoya, przetoka perylimfatyczna, tętniak Rasmussena, zapalenie mięśnia sercowego, krwotok podpajęczynówkowy, krwotok śródmózgowy, dystrofia mięśniowa Duchenne’a, dystrofia Emery’ego-Dreifussa, dystrofia miotoniczna, dystrofia twarzowo-łopatkowo-ramieniowa, rodzinna dysautonomia, zespół Hornera, wodogłowie, jaskra, zapalenie nerwu wzrokowego, choroba Ménière’a, zespół Lermoyeza, zapalenie błędnika, zespół Kleinego-Levina, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, choroba Refsuma, bezsenność, zespół Guillaina-Barrégo, somnambulizm, miastenia, pląsawica, stwardnienie zanikowe boczne, choroba Parkinsona, neurodegeneracja związana z kinazą pantotenianu, postępujące porażenie nadjądrowe, choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane, padaczka, migrena, bezdech senny, narkolepsja, zaburzenia depresyjne, choroba Pompego, choroba McArdle’a, zespół Hurler, zespół Huntera, zespół Sanfilippo, zespół Lescha-Nyhana, choroba Menkesa.
Pediatria
Pediatria jest gałęzią medycyny, która obejmuje opiekę medyczną niemowląt, dzieci, młodzieży i młodych dorosłych. W Europie pediatria obejmuje wielu młodych ludzi do 18 roku życia. Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca, aby ludzie szukali opieki pediatrycznej do 21 roku życia, ale niektórzy podspecjaliści pediatryczni kontynuują opiekę nad dorosłymi do 25 roku życia. Światowe granice wiekowe pediatrii z roku na rok mają tendencję wzrostową. Słowo pediatria i jego kognaty oznaczają "uzdrowiciel dzieci", pochodzące od dwóch greckich słów: παῖς (pais "dziecko") i ἰατρός (iatros "lekarz, uzdrowiciel"). Pediatrzy pracują w klinikach, ośrodkach badawczych, na uniwersytetach, w szpitalach ogólnych i dziecięcych, w tym w tych, które praktykują podspecjalizacje pediatryczne. >>>
Pediatria to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: liszajec, atopowe zapalenie skóry, przepuklina pępowinowa, zaparcia, biegunka, ostre zapalenie gardła, gorączka reumatyczna, dystrofia mięśniowa Duchenne’a, padaczka, zespół Huntera, zespół Sanfilippo, zespół Lescha-Nyhana, choroba Menkesa, mukowiscydoza, choroba Pompego, choroba Coriego, choroba Hersa, zespół Fanconiego-Bickela, zespół Hurler, wrodzony zespół niedoboru jodu, cukrzyca typu 1, niedoczynność przytarczyc, tyrozynemia, albinizm, choroba syropu klonowego, hemofilia, skaza krwotoczna, methemoglobinemia, zespół Wiskotta-Aldricha, zespół delecji 22q11.2, ostra białaczka limfoblastyczna, siatkówczak, rak splotu naczyniastego, talasemia, Świnka, ospa wietrzna, rumień nagły, rumień zakaźny, kiła wrodzona, zespół wstrząsu toksycznego, błonica, krztusiec, szkarlatyna, odra, toksoplazmoza, owsica, różyczka.
Bibliografia:
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w bazie U.S. National Library of Medicine (ENG)
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych na stronach brytyjskiego NHS (ENG)
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych na stronach Medscape (ENG)
- Artykuły w brytyjskim serwisie medycznym Patient.info (ENG)
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w bazie danych amerykańskiego National Cancer Institute (ENG)
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w bazie schorzeń Diseases Database (ENG)


Żółta gorączka
Rumień guzowaty
Cholera drobiu
Żylaki kończyn dolnych
Tungoza
Wodogłowie
Choroba Wilsona
Rak trzustki