Trąd

Co to jest trąd?

Trąd, znany również jako choroba Hansena, jest długotrwałym zakażeniem bakterią Mycobacterium leprae lub Mycobacterium lepromatosis. Zakażenie może prowadzić do uszkodzenia nerwów, dróg oddechowych, skóry i oczu. To uszkodzenie nerwów może skutkować brakiem zdolności odczuwania bólu, co może prowadzić do utraty części kończyn danej osoby w wyniku powtarzających się urazów lub zakażenia przez niezauważone rany. Osoba zakażona może również doświadczyć osłabienia mięśni i słabego wzroku. Objawy trądu mogą rozpocząć się w ciągu jednego roku, ale w przypadku niektórych osób wystąpienie objawów może trwać 20 lat lub dłużej.

Trąd rozprzestrzenia się między ludźmi, chociaż konieczny jest rozległy kontakt. Trąd ma niską patogenność, a 95% osób, które zarażą się M. leprae, nie rozwija choroby. Uważa się, że do rozprzestrzeniania dochodzi przez kaszel lub kontakt z płynem z nosa osoby zarażonej trądem. Czynniki genetyczne i funkcja immunologiczna odgrywają rolę w tym, jak łatwo dana osoba łapie chorobę. Trąd nie rozprzestrzenia się w czasie ciąży na nienarodzone dziecko ani przez kontakt seksualny.

Trąd jest uleczalny dzięki terapii wielolekowej. Trąd nie jest wysoce zaraźliwy. Ludzie z trądem mogą żyć ze swoimi rodzinami, chodzić do szkoły i pracować. W latach 80-tych XX wieku na świecie było 5,2 miliona przypadków, ale do 2020 roku spadło do mniej niż 0,2 miliona. Większość nowych przypadków występuje w 14 krajach, z czego ponad połowę stanowią Indie. W ciągu 20 lat od 1994 do 2014 roku 16 milionów ludzi na świecie zostało wyleczonych z trądu. W Stanach Zjednoczonych odnotowuje się około 200 przypadków rocznie. Rozdzielanie ludzi dotkniętych trądem poprzez umieszczanie ich w koloniach dla trędowatych nadal ma miejsce w niektórych rejonach Indii, Chin, obszarach na kontynencie afrykańskim, i Tajlandii.

Trąd według naukowych faktów medycznych. Opieramy się tylko na źródłach medycznych, poniższe dane pochodzą ze sprawdzonych baz medycznych. Gorąco odradzamy powierzanie swojego zdrowia szarlatanom i niesprawdzonym źródłom.

Klasyfikacja trądu

ICD-10-CM: A30
ICD-10-CM: A30.9
ICD-11: 149072669
ICD-9-CM: 030
ICD-9-CM: 030.9

Możliwe objawy trądu

• Depigmentacja

  Depigmentacja to rozjaśnienie skóry lub utrata pigmentu. Depigmentacja skóry może być spowodowana przez szereg warunków miejscowych i ogólnoustrojowych. Utrata pigmentu może być częściowa (uraz skóry) lub całkowita (spowodowana bielactwem). Może być tymczasowa (od grzybicy) lub trwała (od albinizmu). >>>

  Depigmentacja to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: albinizm, Ślepota rzeczna.

• Dystrofia

  Dystrofia to zwyrodnienie tkanek, spowodowane chorobą lub niedożywieniem, najprawdopodobniej spowodowane dziedzicznością. >>>

• Hipestezja

  Hipestezja lub drętwienie jest częstym skutkiem ubocznym różnych schorzeń, który objawia się zmniejszonym poczuciem dotyku lub czucia, lub częściową utratą wrażliwości na bodźce zmysłowe. W mowie potocznej jest to ogólnie określane jako drętwienie. >>>

• Krwawienie z nosa

  Krwawienie z nosa, znane również jako epistaksja - krew może spływać do żołądka i powodować nudności i wymioty. W cięższych przypadkach krew może wypływać z obu nozdrzy. Rzadko krwawienie może być tak znaczne, że występuje niskie ciśnienie krwi. Krew może również wypływać w górę przewodu nosowo-łzowego i z oka. Czynniki ryzyka obejmują urazy, w tym wkładanie palca do nosa, leki rozrzedzające krew, wysokie ciśnienie krwi, alkoholizm, alergie sezonowe, suchą pogodę i wziewne kortykosteroidy. Istnieją dwa rodzaje: przednie, które są bardziej powszechne; i tylne, które są mniej powszechne, ale bardziej poważne. >>>

  Krwawienie z nosa to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: nadciśnienie tętnicze, choroba von Willebranda, nadpłytkowość samoistna, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka doliny Rift, tularemia.

• Niedomykalność szczeliny powiekowej

  Lagophthalmos to niemożność całkowitego zamknięcia powiek. Mruganie pokrywa oko cienką warstwą płynu łzowego, sprzyjając w ten sposób wilgotnemu środowisku niezbędnemu dla komórek zewnętrznej części oka. Łzy wypłukują również ciała obce i obmywają je. Jest to kluczowe dla utrzymania smarowania i prawidłowego zdrowia oczu. Jeśli proces ten jest zaburzony, jak w przypadku niedomykalności, oko może ulec otarciom i zakażeniom. Niedomykalność szczeliny powiekowej prowadzi więc do wysuszenia i owrzodzenia rogówki. >>>

• Parestezja

  Parestezja to nieprawidłowe odczucie na skórze (mrowienie, kłucie, chłodzenie, pieczenie, drętwienie) bez wyraźnej fizycznej przyczyny. Parestezja może być przejściowa lub przewlekła i może mieć jedną z kilkudziesięciu możliwych przyczyn leżących u podstaw. Parestezje są zazwyczaj bezbolesne i mogą wystąpić w dowolnym miejscu na ciele, ale najczęściej występują w rękach i nogach. >>>

  Parestezja to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: półpasiec, borelioza, wścieklizna.

• Perforacja przegrody nosowej

  Perforacja przegrody nosowej jest stanem medycznym, w którym przegroda nosowa, kostna/chrzęstna ściana dzieląca jamy nosowe, rozwija się w postaci otworu lub szczeliny. Może to być spowodowane bezpośrednio, jak w przypadku kolczyków w nosie, lub pośrednio, jak przez długotrwałe miejscowe stosowanie leków, w tym donosowe etylfenidat, metamfetamina, kokaina, zmiażdżone pigułki na receptę, lub sprayów do nosa, nadmierne dłubanie w nosie i jako powikłanie operacji nosa, takich jak septoplastyka lub rhinoplastyka. Znacznie mniej powszechne przyczyny perforacji przegrody nosowej obejmują rzadkie ziarniniakowe stany zapalne, takie jak ziarniniak z zapaleniem naczyń. >>>

• Polineuropatia

  Polineuropatia jest uszkodzeniem lub chorobą wpływającą na nerwy obwodowe (neuropatia obwodowa) w mniej więcej tych samych obszarach po obu stronach ciała, charakteryzującą się osłabieniem, drętwieniem i palącym bólem. Zazwyczaj zaczyna się w dłoniach i stopach i może postępować do ramion i nóg, a czasem do innych części ciała, gdzie może wpływać na autonomiczny układ nerwowy. Może mieć charakter ostry lub przewlekły. Wiele różnych zaburzeń może powodować polineuropatię, w tym cukrzyca i niektóre rodzaje zespołu Guillaina-Barrégo. >>>

  Polineuropatia to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: ornitoza.

• Zanik mięśni

  Zanik mięśni to utrata masy mięśni szkieletowych. Może być spowodowany bezruchem, starzeniem się, niedożywieniem, lekami lub szerokim zakresem urazów i chorób, które wpływają na układ mięśniowo-szkieletowy lub nerwowy. Zanik mięśni prowadzi do ich osłabienia i powoduje niepełnosprawność. >>>

  Zanik mięśni to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: dystrofia mięśniowa Duchenne’a, dystrofia miotoniczna.

• Zapalenie rogówki

  Zapalenie rogówki jest stanem, w którym rogówka oka, przezroczysta kopuła na przedniej powierzchni oka, ulega zapaleniu. Stan ten często charakteryzuje się umiarkowanym lub intensywnym bólem i zwykle wiąże się z którymś z następujących objawów: ból, pogorszenie wzroku, fotofobia (wrażliwość na światło), czerwone oko i uczucie "ziarnistości". >>>

  Zapalenie rogówki to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: nokardioza.

Sposoby zarażenia i przenoszenia choroby

• Kontakt bezpośredni

  Kontakt bezpośredni to jedna z najważniejszych metod przenoszenia chorób zakaźnych, polegająca na bezpośrednim przekazywaniu patogenów z jednej osoby na drugą. Może to zachodzić poprzez dotyk, pocałunki, a także podczas stosunku seksualnego. Wiele chorób, takich jak grypa, ospa wietrzna, czy wirusowe zapalenie wątroby typu B, przenoszonych jest w ten sposób. Bezpośredni kontakt z zakażoną osobą może prowadzić do wprowadzenia wirusów, bakterii czy grzybów do organizmu zdrowego człowieka. Mechanizm ten jest szczególnie niebezpieczny w przypadku chorób o dużej zakaźności, które mogą łatwo rozprzestrzeniać się w populacji, zwłaszcza w zamkniętych środowiskach, takich jak szkoły czy placówki medyczne. Zapobieganie przenoszeniu chorób przez kontakt bezpośredni obejmuje podstawowe zasady higieny, takie jak mycie rąk, unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi oraz stosowanie barier ochronnych, takich jak prezerwatywy, w przypadku kontaktów seksualnych. Edukacja zdrowotna społeczeństwa jest kluczowym elementem w ograniczaniu rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. >>>

  Kontakt bezpośredni dotyczy również innych chorób, takich jak np.: przeziębienie, grypa, mięsak Kaposiego, grzybica skóry, ospa wietrzna, półpasiec, krowianka, mięczak zakaźny, argentyńska gorączka krwotoczna, gorączka Lassa, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, opryszczka, gorączka Q, choroba Heinego-Medina, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka doliny Rift, kłykciny kończyste, wrzód weneryczny, rzęsistkowica, nokardioza, gorączka plamicowa brazylijska, tężec, szkarlatyna, różyca, leptospiroza, listerioza, tularemia, wąglik, nosacizna, melioidoza, dżuma, ankylostomatoza, ospa małpia, odra, wścieklizna, Świerzb, węgorczyca.

Możliwe przyczyny trądu

• Mycobacterium leprae

  Mycobacterium leprae (prątek trądu) – kwasooporna, słabo Gram-dodatnia bakteria, która jest czynnikiem etiologicznym trądu – choroby zakaźnej występującej głównie w krajach tropikalnych. >>>

• Mycobacterium lepromatosis

  Mycobacterium lepromatosis to bakteria, która wraz z Mycobacterium leprae wywołuje chorobę Hansena (trąd). Została odkryta dopiero niedawno, w 2008 r. Analiza jej genu 16S rRNA potwierdza, że gatunek ten jest odrębny od Mycobacterium leprae. >>>

Badania rozpoznające

• Badanie serologiczne

  Badanie serologiczne to metoda diagnostyczna, która polega na analizie próbek krwi w celu wykrycia obecności przeciwciał lub antygenów. Jest to istotne narzędzie w diagnostyce wielu chorób zakaźnych, autoimmunologicznych oraz w ocenie stanu odporności organizmu. W badaniach serologicznych wykorzystuje się techniki takie jak ELISA, Western blot czy immunofluorescencja, które pozwalają na precyzyjne oznaczenie specyficznych białek. Wyniki tych badań mogą pomóc w ustaleniu, czy pacjent był narażony na określony patogen, czy już przeszedł daną chorobę, lub czy jego układ odpornościowy reaguje prawidłowo. Badania serologiczne są często stosowane w diagnostyce wirusowych infekcji, takich jak HIV, wirusowe zapalenie wątroby czy COVID-19, a także w monitorowaniu skuteczności szczepień. Dzięki nim lekarze mogą podejmować lepsze decyzje dotyczące leczenia i profilaktyki chorób. >>>

  Badanie serologiczne to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: fasciolopsoza, krowianka, rzęsistkowica, melioidoza, gruźlica, blastomykoza.

• Biopsja

  Biopsja jest badaniem medycznym powszechnie wykonywanym przez chirurga, radiologa interwencyjnego lub kardiologa interwencyjnego. Proces ten polega na pobraniu próbki komórek lub tkanek do badania w celu określenia obecności lub zakresu choroby. Tkanka jest następnie utrwalana, odwadniana, osadzana, sekcjonowana, barwiona zanim zostanie ogólnie zbadana pod mikroskopem przez patologa; może być również analizowana chemicznie. Biopsje są najczęściej wykonywane w celu uzyskania wglądu w ewentualne stany nowotworowe lub zapalne. >>>

  Biopsja to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zapalenie mięśnia sercowego, nietolerancja laktozy, sarkoidoza, rak szyjki macicy, rak jajnika, rak pęcherza moczowego, siatkówczak, mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy, glejak wielopostaciowy, rak piersi, rak żołądka, rak odbytu, rak dróg żółciowych, rak trzustki, rak płuc, rak kości, mięsak Kaposiego, rak przełyku, histoplazmoza, sporotrychoza, aspergiloza, krowianka, mięczak zakaźny, borelioza, ornitoza, różyca, bąblowica, ziarniniak pachwinowy.

• Test skórny z użyciem bacillus leprae

  Test skórny z użyciem Bacillus leprae jest badaniem diagnostycznym stosowanym w celu wykrywania trądu, choroby wywoływanej przez ten patogen. Badanie polega na wprowadzeniu do skóry małej ilości antygenu, który wywołuje odpowiedź immunologiczną. Po kilku tygodniach ocenia się reakcję skórną, która może wskazywać na obecność zakażenia lub reaktywację choroby. Test ten jest istotny w diagnostyce trądu, ponieważ pozwala na identyfikację osób, które miały kontakt z bakterią, a także na monitorowanie pacjentów z już zdiagnozowanym trądem. Wyniki testu mogą być pomocne w podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia i dalszej obserwacji pacjentów. >>>

Sposoby leczenia trądu*

• farmakoterapia
• lek przeciwbakteryjny

* Nie stosuj żadnego z wymienionych lekarstw lub terapii bez konsultacji z lekarzem.

Stosowane leczenie*

• Azytromycyna

  Azytromycyna jest lekiem z grupy antybiotyków stosowanym w leczeniu wielu zakażeń bakteryjnych. Obejmuje to zapalenie ucha środkowego, anginę, zapalenie płuc, biegunkę podróżnych i niektóre inne zakażenia jelitowe. Wraz z innymi lekami może być również stosowany w przypadku malarii. Może być przyjmowany doustnie lub dożylnie w dawkach raz na dobę. >>>

  Azytromycyna stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie gardła, angina, zapalenie płuc, pinta, borelioza, ornitoza, gorączka Q, malinica, wrzód weneryczny, kiła, gorączka okopowa, róża, legionelloza, błonica, listerioza, izosporoza, kryptosporydioza, ziarniniak pachwinowy, dur brzuszny.

• Dapson

  Dapson (łac. dapsonum), 4,4′-sulfonylodianilina – organiczny związek chemiczny z grupy sulfonów, zawierający 2 reszty aniliny przyłączone w pozycji para. Stosowany jako antybiotyk w leczeniu trądu, profilaktyce malarii, pneumocystozy oraz leczeniu choroby Dühringa, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz nawracającego zapalenia chrząstek. >>>

• DL-ofloksacyna

  Ofloksacyna jest antybiotykiem chinolonowym przydatnym w leczeniu wielu zakażeń bakteryjnych. Po przyjęciu doustnym lub wstrzyknięciu do żyły, są to: zapalenie płuc, zapalenie tkanki łącznej, zakażenia dróg moczowych, zapalenie gruczołu krokowego, dżuma i niektóre rodzaje biegunki zakaźnej. Inne zastosowania, wraz z innymi lekami, obejmują leczenie wielolekoopornej gruźlicy. Krople do oczu mogą być stosowane w przypadku powierzchownego zakażenia bakteryjnego oka, a krople do uszu mogą być stosowane w przypadku zapalenia ucha środkowego, gdy występuje otwór w błonie bębenkowej. >>>

  DL-ofloksacyna stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha zewnętrznego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, gorączka Q, rzeżączka, róża, dur brzuszny.

• Klarytromycyna

  Klarytromycyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk z grupy antybiotyków makrolidowych, którego mechanizm działania polega na hamowaniu syntezy białka w komórce bakterii. >>>

  Klarytromycyna stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie gardła, angina, zapalenie płuc, róża, błonica.

• Klofazymina

  Klofazymina (łac. clofaziminum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, pochodna fenazyny, Chemioterapeutyki stosowany w leczeniu trądu. >>>

• Minocyklina

  Minocyklina – antybiotyk należący do tetracyklin półsyntetycznych. Działa zarówno na bakterie Gram-dodatnie, Gram-ujemne jak i na bakterie nie posiadające ściany komórkowej. Szczególnie często używana jest do leczenia trądzika młodzieńczego. >>>

  Minocyklina stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, wąglik, bruceloza, pełzakowica.

• Prednizolon

  Prednizolon – organiczny związek chemiczny, syntetyczny glikokortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym, immunosupresyjnym i przeciwalergicznym. >>>

  Prednizolon stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, miastenia.

• Rifampicyna

  Rifampicyna jest antybiotykiem ansamycynowym stosowanym w leczeniu kilku rodzajów zakażeń bakteryjnych, w tym gruźlicy (TB), Mycobacterium avium complex, trądu i choroby legionistów. >>>

  Rifampicyna stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: gorączka plamicowa brazylijska, bruceloza.


* Nie stosuj żadnego z wymienionych lekarstw lub terapii bez konsultacji z lekarzem.

Trąd - do jakiego lekarza się udać?

• Choroby zakaźne

  Choroby zakaźne to specjalizacja lekarska zajmująca się diagnostyką i leczeniem zakażeń. Praktyka specjalisty w zakresie chorób zakaźnych polega na zarządzaniu zakażeniami szpitalnymi (nabytymi w trakcie opieki zdrowotnej) lub zakażeniami nabytymi w społeczności i jest historycznie związana z higieną, epidemiologią, mikrobiologią kliniczną, medycyną podróży i medycyną tropikalną. >>>

  Choroby zakaźne to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: biegunka, przeziębienie, angina, grypa, zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, malaria, leiszmanioza, Śpiączka afrykańska, choroba Chagasa, schistosomatoza, klonorchoza, fascjoloza, fasciolopsoza, anisakioza, toksokaroza, gnatostomoza, tungoza, muszyca, grzybica skóry, geotrychoza, Łupież pstry, grzybica czarna, piedra biała, piedra czarna, kokcydioidomikoza, histoplazmoza, parakokcydioidomikoza, sporotrychoza, aspergiloza, kryptokokoza, mukormykoza, stopa madurska, Świnka, lobomykoza, mononukleoza zakaźna, rinosporydioza, nagminna pleurodynia, alleszerioza, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, opryszczka, ospa wietrzna, półpasiec, krowianka, mięczak zakaźny, rumień nagły, rumień zakaźny, pappataci.

• Dermatologia

  Dermatologia to dziedzina medycyny, która specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu chorób skóry, włosów oraz paznokci. Dermatolodzy zajmują się szerokim zakresem schorzeń, w tym trądzikiem, egzemy, łuszczycą, nowotworami skóry oraz innymi problemami dermatologicznymi. W ramach dermatologii wyróżnia się również subdyscypliny, takie jak dermatologia estetyczna, która koncentruje się na poprawie wyglądu skóry oraz zabiegach anti-aging, a także dermatologia dziecięca, która dotyczy problemów skórnych u najmłodszych pacjentów. Dermatolodzy wykorzystują różnorodne metody diagnostyczne, w tym badania kliniczne, dermatoskopię oraz biopsje skóry, aby dokładnie ocenić stan pacjenta i wdrożyć odpowiednie leczenie. Często stosują terapie farmakologiczne, a także różne procedury, takie jak laseroterapia, krioterapia czy peelingi chemiczne. Dzięki ciągłemu rozwojowi technologii i badań, dermatologia stale ewoluuje, oferując nowe rozwiązania i lepsze metody leczenia problemów skórnych. >>>

  Dermatologia to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: liszajec, pęcherzyca, atopowe zapalenie skóry, Łojotokowe zapalenie skóry, Łuszczyca, rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty, rogowacenie ciemne, toczeń rumieniowaty, język geograficzny, Żylaki kończyn dolnych, jęczmień, choroba Refsuma, zespół Huntera, protoporfiria erytropoetyczna, albinizm, ziarniniak grzybiasty, sarkoidoza, czerniak, mięsak Kaposiego, leiszmanioza, muszyca, sporotrychoza, kryptokokoza, mukormykoza, stopa madurska, lobomykoza, geotrychoza, grzybica skóry, Łupież pstry, grzybica czarna, piedra biała, piedra czarna, parakokcydioidomikoza, opryszczka, półpasiec, mięczak zakaźny, rumień zakaźny, aIDS, pinta, borelioza, kłykciny kończyste, wrzód weneryczny, rzęsistkowica, kiła wrodzona, kiła, rzeżączka, bartoneloza, angiomatosis bacillaris, róża.

• Immunologia

  Immunologia to dziedzina medycyny zajmująca się badaniem układu odpornościowego, jego funkcji, chorób oraz mechanizmów obronnych organizmu przeciwko patogenom, takim jak bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty. Współczesna immunologia bada również autoimmunizację, alergie oraz nowotwory układu odpornościowego. >>>

  Immunologia to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: pęcherzyca, atopowe zapalenie skóry, Łojotokowe zapalenie skóry, rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty, toczeń rumieniowaty, język geograficzny, choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, astma, zapalenie osierdzia, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie twardówki, stwardnienie rozsiane, zespół Guillaina-Barrégo, miastenia, zespół Hurler, choroba Menkesa, krioglobulinemia, choroba Hashimoto, choroba von Gierkego, chłoniak grudkowy, chłoniak Burkitta, agranulocytoza, zespół Wiskotta-Aldricha, zespół delecji 22q11.2, chłoniak Hodgkina, ostra białaczka limfoblastyczna, grasiczak, mięsak Kaposiego, leiszmanioza, gammapatia monoklonalna, kokcydioidomikoza, histoplazmoza, parakokcydioidomikoza, aspergiloza, kryptokokoza, mukormykoza, alleszerioza, geotrychoza, opryszczka, aIDS, Żółta gorączka, argentyńska gorączka krwotoczna, gorączka Lassa, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, podostre stwardniające zapalenie mózgu, postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, kiła wrodzona.

Bibliografia:

• Identyfikator z baz danych dotyczących genomów, ścieżek enzymatycznych i biologicznych substancji chemicznych (ENG)
• Trąd w bazie U.S. National Library of Medicine (ENG)
• Trąd na stronach Medscape (ENG)
• Artykuły w brytyjskim serwisie medycznym Patient.info (ENG)
• Trąd w bazie danych amerykańskiego National Cancer Institute (ENG)
• Trąd w bazie schorzeń Diseases Database (ENG)
• Trąd w bazie rzadkich i genetycznych chorób GARD amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (ENG)