Co to jest nietolerancja laktozy?
Nietolerancja laktozy to stan, w którym organizm ma trudności z trawieniem laktozy, czyli cukru obecnego w mleku i produktach mlecznych. Jest to spowodowane niedoborem laktazy, enzymu odpowiedzialnego za rozkład laktozy na prostsze cukry, glukozę i galaktozę, które mogą być łatwiej wchłaniane przez organizm. W wyniku tego niedoboru, spożycie produktów zawierających laktozę może prowadzić do nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego.
Choroba ta może występować w różnych formach i stopniach nasilenia. U niektórych osób objawy mogą być łagodne i występować tylko po spożyciu dużych ilości laktozy, podczas gdy u innych mogą być znacznie bardziej intensywne i pojawiać się nawet po niewielkich ilościach tego cukru. Nietolerancja laktozy może być wrodzona lub nabyta, a jej występowanie może być związane z różnymi czynnikami, takimi jak wiek, genetyka, a także stan zdrowia jelit.
Osoby z nietolerancją laktozy często doświadczają objawów takich jak wzdęcia, bóle brzucha, biegunka czy nudności po spożyciu produktów mlecznych. W związku z tym konieczne jest dostosowanie diety, aby unikać laktozy lub wybierać produkty, które są jej pozbawione. Na rynku dostępne są również enzymy laktazy, które mogą pomóc w trawieniu laktozy, co umożliwia niektórym osobom spożywanie produktów mlecznych bez doświadczania nieprzyjemnych objawów.
Nietolerancja laktozy nie jest chorobą uleczalną w tradycyjnym sensie, ponieważ organizm nie produkuje wystarczającej ilości laktazy. Jednak wiele osób z tym schorzeniem prowadzi normalne życie, dostosowując swoją dietę do swoich potrzeb. Szanse na „wyleczenie” w sensie całkowitego ustąpienia objawów są niewielkie, ale z odpowiednim podejściem do diety i stylu życia, osoby z nietolerancją laktozy mogą skutecznie zarządzać swoimi objawami i cieszyć się zrównoważoną dietą.
Nietolerancja laktozy według naukowych faktów medycznych. Opieramy się tylko na źródłach medycznych, poniższe dane pochodzą ze sprawdzonych baz medycznych. Gorąco odradzamy powierzanie swojego zdrowia szarlatanom i niesprawdzonym źródłom.
Klasyfikacja nietolerancji laktozy
ICD-10-CM: E73.9
ICD-10-CM: E73
Możliwe objawy nietolerancji laktozy
Biegunka
Biegunka jest stanem oddawania co najmniej trzech luźnych, płynnych lub wodnistych wypróżnień każdego dnia. Często trwa przez kilka dni i może powodować odwodnienie z powodu utraty płynów. Objawy odwodnienia często zaczynają się od utraty normalnej rozciągliwości skóry i drażliwego zachowania. Może to postępować do zmniejszonego oddawania moczu, utraty koloru skóry, szybkiej akcji serca i spadku reaktywności w miarę nasilania się. >>>
Biegunka to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba uchyłkowa jelit, zespół jelita drażliwego, biegunka, klonorchoza, fascjoloza, fasciolopsoza, anisakioza, schistosomatoza, gorączka Lassa, choroba lasu Kyasanur, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, aIDS, dur powrotny, ornitoza, gorączka Q, choroba Heinego-Medina, gorączka okopowa, zespół wstrząsu toksycznego, jersinioza, listerioza, wąglik, melioidoza, tularemia, glistnica, trichurioza, pełzakowica, sarkocystoza, izosporoza, kryptosporydioza, giardioza, hymenolepidoza, odra, sARS, cholera, salmonelloza, dyzenteria, tasiemczyca, dyfilobotrioza, węgorczyca, dur brzuszny.
Ból brzucha
Ból brzucha jest objawem związanym zarówno z błahymi, jak i poważnymi problemami medycznymi. >>>
Ból brzucha to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: marskość wątroby, ostre zapalenie trzustki, choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba uchyłkowa jelit, zaparcia, biegunka, choroba wrzodowa, zapalenie wyrostka robaczkowego, gorączka reumatyczna, tyrozynemia, ostra białaczka limfoblastyczna, chłoniak grudkowy, chłoniak Burkitta, rak żołądka, nowotwór jelita cienkiego, talasemia, rak wątrobowokomórkowy, rak dróg żółciowych, rak trzustki, toksokaroza, gnatostomoza, klonorchoza, fascjoloza, fasciolopsoza, anisakioza, Żółta gorączka, gorączka Lassa, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, choroba lasu Kyasanur, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, wirusowe zapalenie wątroby typu C, dur powrotny, gorączka Q, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka plamicowa brazylijska, szkarlatyna, jersinioza, tularemia, ankylostomatoza, glistnica, trichurioza, kandydoza, pełzakowica, izosporoza, giardioza, hymenolepidoza, owsica.
Borborygmus
Borborygmus to medyczny termin odnoszący się do dźwięków wydawanych przez jelita, które są często słyszalne podczas ruchu pokarmu przez przewód pokarmowy. Dźwięki te powstają w wyniku skurczów mięśni gładkich jelit oraz ruchu gazów i płynów. Borborygmus jest zazwyczaj naturalnym zjawiskiem, które występuje podczas głodu lub trawienia, ale może być również związane z niektórymi stanami zdrowotnymi, takimi jak zespół jelita drażliwego, nietolerancje pokarmowe czy zapalenie jelit. Dźwięki te mogą być objawem normalnego funkcjonowania układu pokarmowego, jednak w niektórych przypadkach, jeśli towarzyszą im inne symptomy, takie jak ból brzucha, wzdęcia, biegunka lub zaparcia, mogą sugerować konieczność konsultacji z lekarzem. W diagnostyce borborygmus jest zazwyczaj mniej istotny, ale jego obecność może dostarczyć informacji o aktywności jelit oraz procesach trawienia. >>>
Gazy jelitowe
Gazy jelitowe, znane również jako wzdęcia, to naturalny produkt uboczny procesu trawienia. Powstają w wyniku fermentacji pokarmów przez bakterie jelitowe, a także w wyniku połykania powietrza podczas jedzenia lub picia. Gazy te mogą zawierać różne składniki, w tym azot, tlen, dwutlenek węgla, metan i siarkowodór, co wpływa na ich zapach i objętość. Z medycznego punktu widzenia, nadmierna ilość gazów jelitowych może prowadzić do dyskomfortu, bólu brzucha, a także do wzdęć. Często są one objawem problemów trawiennych, takich jak nietolerancje pokarmowe, zespół jelita drażliwego czy infekcje jelitowe. W przypadku przewlekłych problemów z gazami, lekarze mogą zalecać zmiany w diecie, leczenie farmakologiczne lub dodatkowe badania w celu wykluczenia poważniejszych schorzeń. Warto zauważyć, że gazy jelitowe są normalnym zjawiskiem, a ich obecność w organizmie jest częścią zdrowego procesu trawienia. Jednak ich nadmiar lub towarzyszące objawy mogą wskazywać na konieczność konsultacji z lekarzem. >>>
Gazy jelitowe to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: fasciolopsoza, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, giardioza.
Wzdęcie
Wzdęcie, z medycznego punktu widzenia, to stan, w którym dochodzi do nagromadzenia gazów w przewodzie pokarmowym, co prowadzi do uczucia pełności, napięcia oraz dyskomfortu w brzuchu. Może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak spożycie pokarmów bogatych w błonnik, gazowanych napojów, a także połykaniem powietrza podczas jedzenia. Wzdęcia mogą być także objawem różnych schorzeń, w tym nietolerancji pokarmowych, zespołu jelita drażliwego, a także infekcji jelitowych. W niektórych przypadkach towarzyszą im inne dolegliwości, takie jak ból brzucha, gazy, biegunka lub zaparcia. Leczenie wzdęć często koncentruje się na zmianie diety, unikaniu pokarmów powodujących nadmierne gromadzenie gazów oraz stosowaniu leków, które mogą pomóc w redukcji objawów. Ważne jest także, aby w przypadku przewlekłych wzdęć skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć poważniejsze problemy zdrowotne. >>>
Wzdęcie to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: choroba uchyłkowa jelit, zespół jelita drażliwego, rak jajnika, nowotwór jelita cienkiego, giardioza.
Możliwe przyczyny nietolerancji laktozy
Etniczność
Etniczność odnosi się do wspólnej tożsamości kulturowej, językowej i historycznej grupy ludzi. Może wpływać na zdrowie i występowanie chorób w różnorodny sposób, zarówno poprzez czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Różne grupy etniczne mogą mieć odmienne predyspozycje genetyczne do pewnych chorób, co może wynikać z długotrwałej selekcji naturalnej, migracji czy izolacji genetycznej. Na przykład, osoby pochodzenia afroamerykańskiego mają wyższe ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego i cukrzycy typu 2. Z kolei niektóre grupy etniczne, takie jak Żydzi aszkenazyjscy, mogą być bardziej podatne na rzadkie choroby genetyczne, takie jak choroba Tay-Sachsa. W przypadku osób pochodzenia azjatyckiego, istnieje większe ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz otyłości, co może być związane z dietą i stylem życia. Etniczność może także wpływać na dostęp do opieki zdrowotnej, a tym samym na wczesne wykrywanie i leczenie chorób. Często grupy mniejszościowe borykają się z barierami kulturowymi, językowymi i ekonomicznymi, które ograniczają ich dostęp do odpowiedniej opieki medycznej. W związku z tym, badania nad zdrowiem publicznym coraz częściej uwzględniają czynniki etniczne, aby lepiej zrozumieć różnice w zdrowiu i opracować skuteczniejsze strategie interwencji. Zrozumienie wpływu etniczności na zdrowie jest istotne dla promowania równości w opiece zdrowotnej oraz dla dostosowywania programów zdrowotnych do specyficznych potrzeb różnych grup społecznych. >>>
Odżywianie
Odżywianie to proces, w którym organizm pobiera składniki odżywcze z pożywienia, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, wzrostu i regeneracji. Odpowiednia dieta ma kluczowe znaczenie dla zdrowia, ponieważ wpływa na wiele aspektów metabolicznych, immunologicznych i psychicznych. Niewłaściwe odżywianie, zarówno w postaci niedoborów, jak i nadmiaru składników odżywczych, może prowadzić do szeregu chorób. Jednym z najczęstszych skutków złego odżywiania jest otyłość, która zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie tętnicze, miażdżyca i choroba wieńcowa. Otyłość może również prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2, która jest powiązana z insulinoopornością i zaburzeniami metabolizmu. Niedobory składników odżywczych, takich jak witaminy i minerały, mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Na przykład, brak witaminy D może powodować osłabienie kości i zwiększać ryzyko osteoporozy, a niedobór witaminy C może prowadzić do szkorbutu. Z kolei brak żelaza w diecie może prowadzić do anemii, która objawia się osłabieniem i zmęczeniem. Złe nawyki żywieniowe, takie jak nadmierne spożycie tłuszczów nasyconych, cukrów prostych i soli, mogą przyczyniać się do rozwoju chorób metabolicznych oraz nowotworów. Dieta bogata w przetworzone produkty spożywcze i uboga w błonnik może również prowadzić do problemów z układem pokarmowym, takich jak zaparcia czy choroba refluksowa. Podsumowując, odżywianie ma ogromny wpływ na zdrowie. Odpowiednia dieta może zapobiegać wielu chorobom, podczas gdy niewłaściwe nawyki żywieniowe mogą prowadzić do poważnych schorzeń, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Dlatego warto dbać o zrównoważoną dietę, bogatą w różnorodne składniki odżywcze. >>>
Wiek
Wiek jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie człowieka. Z wiekiem organizm ulega naturalnym procesom starzejącym się, co może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. W miarę jak starzejemy się, nasz układ odpornościowy staje się mniej efektywny, co zwiększa podatność na infekcje i choroby autoimmunologiczne. Ponadto, wiek jest czynnikiem ryzyka dla wielu przewlekłych schorzeń, takich jak choroby sercowo-naczyniowe, cukrzyca typu 2, osteoporoza oraz różne nowotwory. Wraz z upływem lat wzrasta również ryzyko wystąpienia demencji, w tym choroby Alzheimera, a także problemów ze wzrokiem i słuchem. Na proces starzenia mają wpływ także czynniki środowiskowe i styl życia, które mogą przyspieszać występowanie niektórych chorób. Dlatego ważne jest, aby starsze osoby dbały o zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną oraz regularne badania kontrolne, co może pomóc w opóźnieniu wystąpienia wielu chorób związanych z wiekiem. >>>
Wiek może powodować również inne choroby, takie jak np.: choroba zwyrodnieniowa stawów, zaparcia, tętniak, Żylaki kończyn dolnych, nadciśnienie tętnicze, zwężenie zastawki aortalnej, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, bezdech senny, rak jelita grubego.
Badania rozpoznające
Badanie krwi
Badanie krwi jest analizą laboratoryjną przeprowadzaną na próbce krwi, która jest zwykle pobierana z żyły na ramieniu za pomocą igły podskórnej lub poprzez nakłucie palca. Wiele testów na określone składniki krwi, takie jak test na glukozę lub test na cholesterol, są często grupowane razem w jeden panel testowy zwany panelem krwi lub badaniem krwi. >>>
Badanie krwi to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: marskość wątroby, kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zespół Felty’ego, alkoholowe zapalenie wątroby, choroba wrzodowa, zapalenie wyrostka robaczkowego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zawał mózgu, Żylaki przełyku, hipotensja, angina, astma, zapalenie osierdzia, niedomykalność zastawki mitralnej, wypadanie płatka zastawki mitralnej, zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatia rozstrzeniowa, kardiomiopatia restrykcyjna, zespół chorego węzła zatokowo-przedsionkowego, krwotok śródmózgowy, gorączka reumatyczna, nadciśnienie tętnicze, zawał mięśnia sercowego, anoreksja, bezsenność, padaczka, migrena, zespół Guillaina-Barrégo, choroba Pompego, zespół Hurler, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, cukrzyca typu 2, kwashiorkor, otyłość, choroba von Gierkego, cukrzyca typu 1, chłoniak Hodgkina, ostra białaczka limfoblastyczna, chłoniak grudkowy, agranulocytoza, sarkoidoza, rak nerki, mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy, rak tarczycy, rak odbytu, rak wątrobowokomórkowy, rak dróg żółciowych, rak pęcherzyka żółciowego.
Badanie pH kału
Badanie pH kału to diagnostyczne badanie laboratoryjne, które polega na pomiarze poziomu kwasowości stolca. Jest stosowane w celu oceny równowagi mikroflory jelitowej oraz identyfikacji potencjalnych zaburzeń metabolicznych i trawiennych. Zwykle pH kału jest neutralne lub lekko zasadowe, ale jego zmiany mogą wskazywać na różne problemy zdrowotne, takie jak niestrawność, infekcje jelitowe czy choroby zapalne jelit. W praktyce, próbka kału jest zbierana i analizowana pod kątem zawartości kwasów organicznych, co pozwala na wydanie diagnozy. Badanie to jest szczególnie przydatne u dzieci z podejrzeniem nietolerancji pokarmowych, jak np. nietolerancja laktozy czy fruktozy. Warto jednak pamiętać, że interpretacja wyników powinna być zawsze dokonana w kontekście innych badań i objawów klinicznych pacjenta. >>>
Biopsja
Biopsja jest badaniem medycznym powszechnie wykonywanym przez chirurga, radiologa interwencyjnego lub kardiologa interwencyjnego. Proces ten polega na pobraniu próbki komórek lub tkanek do badania w celu określenia obecności lub zakresu choroby. Tkanka jest następnie utrwalana, odwadniana, osadzana, sekcjonowana, barwiona zanim zostanie ogólnie zbadana pod mikroskopem przez patologa; może być również analizowana chemicznie. Biopsje są najczęściej wykonywane w celu uzyskania wglądu w ewentualne stany nowotworowe lub zapalne. >>>
Biopsja to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zapalenie mięśnia sercowego, sarkoidoza, rak szyjki macicy, rak jajnika, rak pęcherza moczowego, siatkówczak, mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy, glejak wielopostaciowy, mięsak Kaposiego, rak piersi, rak żołądka, rak odbytu, rak dróg żółciowych, rak trzustki, rak płuc, rak kości, rak przełyku, histoplazmoza, sporotrychoza, aspergiloza, krowianka, mięczak zakaźny, borelioza, ornitoza, różyca, trąd, bąblowica, ziarniniak pachwinowy.
Chromatografia
Chromatografia to technika analityczna stosowana w medycynie i biologii do separacji i analizy substancji chemicznych w mieszaninach. Wykorzystuje różnice w właściwościach fizykochemicznych składników, takich jak rozpuszczalność, powinowactwo do fazy stacjonarnej oraz mobilnej. Proces ten polega na przepuszczeniu próbki przez kolumnę wypełnioną materiałem adsorbującym, co pozwala na rozdzielenie poszczególnych komponentów. Jest szeroko stosowana w diagnostyce, aby identyfikować biomarkery, leki, metabolity oraz inne związki chemiczne w próbkach biologicznych, takich jak krew, mocz czy tkanki. Chromatografia może mieć różne formy, w tym chromatografię cieczową, gazową i jonową, każda z nich dostosowana do specyficznych zastosowań i rodzajów analizowanych substancji. Dzięki swojej wysokiej czułości i precyzji, chromatografia odgrywa kluczową rolę w badaniach klinicznych, farmakologicznych oraz w analizach toksykologicznych. >>>
Test oddechowy wodorowy
Test oddechowy wodorowy to nieinwazyjne badanie diagnostyczne, które służy do oceny zaburzeń trawienia, szczególnie w kontekście nietolerancji laktozy, fruktozy czy zespołu jelita drażliwego. Podczas badania pacjent spożywa substancję, która jest fermentowana przez bakterie jelitowe, co prowadzi do produkcji wodoru. Wodór jest następnie mierzone w wydychanym powietrzu w regularnych odstępach czasu. Wzrost stężenia wodoru w oddechu wskazuje na zwiększoną fermentację i może sugerować obecność nietolerancji lub innych problemów związanych z wchłanianiem substancji odżywczych. Test jest prosty i zazwyczaj trwa kilka godzin, a jego wyniki pomagają lekarzom w postawieniu diagnozy oraz w doborze odpowiedniej diety czy terapii. >>>
Testy genetyczne
Testy genetyczne to badania, które analizują DNA, RNA lub chromosomy w celu wykrycia zmian lub mutacji genetycznych, które mogą prowadzić do chorób dziedzicznych lub predyspozycji do pewnych schorzeń. Są wykorzystywane do diagnozowania chorób genetycznych, oceny ryzyka rozwoju określonych chorób, identyfikacji nosicielstwa mutacji oraz w medycynie spersonalizowanej do dostosowania leczenia do indywidualnego profilu genetycznego pacjenta. >>>
Testy genetyczne to badanie diagnozujące także w innych stanach chorobowych, jak np.: arytmogenna kardiomiopatia prawej komory, dystrofia Emery’ego-Dreifussa, dystrofia miotoniczna, dystrofia twarzowo-łopatkowo-ramieniowa, dystrofia mięśniowa Duchenne’a, choroba Alzheimera, padaczka, choroba Pompego, choroba McArdle’a, zespół Hurler, zespół Huntera, zespół Lescha-Nyhana, protoporfiria erytropoetyczna, choroba Menkesa, choroba von Gierkego, hemofilia, agranulocytoza, zespół delecji 22q11.2, siatkówczak, zespół mielodysplastyczny, niedokrwistość aplastyczna.
Sposoby leczenia nietolerancji laktozy*
- laktaza
- abstynencja
* Nie stosuj żadnego z wymienionych lekarstw lub terapii bez konsultacji z lekarzem.
Nietolerancja laktozy - do jakiego lekarza się udać?
Endokrynologia
Endokrynologia to dział medycyny zajmujący się badaniem gruczołów dokrewnych oraz hormonów, które one produkują. Specjaliści w tej dziedzinie diagnozują i leczą schorzenia związane z układem hormonalnym, takie jak cukrzyca, choroby tarczycy, zespół Cushinga, czy problemy z płodnością. Endokrynolodzy analizują, jak hormony wpływają na różne procesy metaboliczne i regulacyjne w organizmie. W swojej pracy korzystają z różnych metod diagnostycznych, w tym badań laboratoryjnych, obrazowych oraz klinicznych. Oprócz leczenia farmakologicznego, ich działania mogą obejmować również terapie hormonalne oraz doradztwo w zakresie stylu życia i dietetyki, co ma na celu przywrócenie równowagi hormonalnej i poprawę ogólnego zdrowia pacjentów. Dzięki współpracy z innymi specjalistami, endokrynologia odgrywa kluczową rolę w kompleksowym podejściu do zdrowia, uwzględniając zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne pacjentów. >>>
Endokrynologia to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: rogowacenie ciemne, nadciśnienie tętnicze, protoporfiria erytropoetyczna, dziedziczna koproporfiria, choroba Menkesa, choroba Wilsona, amyloidoza, choroba Pompego, choroba Coriego, choroba Andersen, choroba McArdle’a, choroba Hersa, choroba Taruiego, zespół Fanconiego-Bickela, zespół Lescha-Nyhana, zespół policystycznych jajników, kwashiorkor, otyłość, alkaptonuria, albinizm, choroba syropu klonowego, wrodzony zespół niedoboru jodu, niedoczynność tarczycy, choroba von Gierkego, nadczynność tarczycy, zapalenie gruczołu tarczowego Riedla, choroba Hashimoto, cukrzyca typu 1, cukrzyca typu 2, niedoczynność przytarczyc, nadczynność przysadki, hiperprolaktynemia, zespół delecji 22q11.2, gruczolak przysadki, rak tarczycy, rak nadnercza, zespół Waterhouse’a-Friderichsena, zespół Conna, zespół Cushinga.
Bibliografia:
- Nietolerancja laktozy w bazie U.S. National Library of Medicine (ENG)
- Nietolerancja laktozy na stronach brytyjskiego NHS (ENG)
- Nietolerancja laktozy na stronach Medscape (ENG)
- Artykuły w brytyjskim serwisie medycznym Patient.info (ENG)
- Nietolerancja laktozy w bazie danych amerykańskiego National Cancer Institute (ENG)
- Nietolerancja laktozy w bazie schorzeń Diseases Database (ENG)


Liszajec
Wypadanie płatka zastawki mitralnej
Zespół Felty’ego
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
Zapalenie twardówki
Szyszyniak zarodkowy
Gorączka krwotoczna krymsko-kongijska
Fasciolopsoza