Niedokrwistość

Niedokrwistość

Co to jest niedokrwistość?

Niedokrwistość, znana również jako anemia, to stan, w którym liczba czerwonych krwinek lub stężenie hemoglobiny we krwi jest poniżej normy. Hemoglobina jest białkiem odpowiedzialnym za transport tlenu z płuc do tkanek, a jej niedobór prowadzi do ograniczenia dostępu tlenu do komórek organizmu. Niedokrwistość może być spowodowana różnorodnymi czynnikami, w tym niedoborem żelaza, witamin (takich jak B12 i kwas foliowy), przewlekłymi chorobami, problemami z produkcją krwinek czerwonych lub ich nadmiernym rozpadem.

Choroba ta może występować w różnych formach, a jej przyczyny są zróżnicowane. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęściej występującą postacią, zwłaszcza u kobiet w ciąży oraz osób z niewłaściwą dietą. Inne typy to niedokrwistość megaloblastyczna, spowodowana brakiem witamin, oraz niedokrwistość aplastyczna, związana z uszkodzeniem szpiku kostnego.

Objawy niedokrwistości mogą być subtelne i często rozwijają się stopniowo. Osoby cierpiące na tę chorobę mogą doświadczać zmęczenia, osłabienia, bladości skóry, a w niektórych przypadkach także zawrotów głowy czy duszności. W miarę postępu choroby objawy mogą się nasilać, co wpływa na jakość życia pacjenta.

Leczenie niedokrwistości zależy od jej przyczyny. W przypadku niedoboru żelaza zazwyczaj stosuje się suplementację żelaza oraz zmianę diety, aby zwiększyć jego spożycie. W przypadkach związanych z niedoborem witamin konieczne mogą być zastrzyki lub suplementy. W bardziej poważnych postaciach, takich jak niedokrwistość aplastyczna, może być wymagane leczenie szpitalne, a nawet przeszczep szpiku kostnego.

Niedokrwistość jest w wielu przypadkach chorobą uleczalną, zwłaszcza gdy jej przyczyna jest znana i można ją skutecznie leczyć. Szanse na wyleczenie są wysokie, szczególnie w przypadku niedoborów żywieniowych, które można skorygować poprzez odpowiednią dietę i suplementację. W przypadku innych rodzajów niedokrwistości, takich jak te związane z przewlekłymi chorobami, leczenie może pomóc w kontrolowaniu objawów i poprawie jakości życia, choć całkowite wyleczenie może być trudniejsze do osiągnięcia. Regularne badania krwi i konsultacje z lekarzem są kluczowe dla monitorowania stanu zdrowia i skuteczności leczenia.

Niedokrwistość według naukowych faktów medycznych. Opieramy się tylko na źródłach medycznych, poniższe dane pochodzą ze sprawdzonych baz medycznych. Gorąco odradzamy powierzanie swojego zdrowia szarlatanom i niesprawdzonym źródłom.

Klasyfikacja niedokrwistości

ICD-10-CM: D64.9

Możliwe objawy niedokrwistości

Możliwe przyczyny niedokrwistości

  • Choroby szpiku kostnego

    Choroby szpiku kostnego to schorzenia, które wpływają na produkcję krwinek oraz funkcjonowanie układu krwiotwórczego. Szpik kostny, znajdujący się w wnętrzu kości, jest odpowiedzialny za wytwarzanie czerwonych i białych krwinek oraz płytek krwi. Kiedy jego prawidłowe funkcjonowanie jest zakłócone, może prowadzić do różnych poważnych chorób. Jednym z najczęstszych schorzeń jest anemia, która objawia się niedoborem czerwonych krwinek, co prowadzi do osłabienia organizmu i zmęczenia. Innym ważnym schorzeniem jest białaczka, nowotwór krwi, który powoduje nadmierny wzrost nieprawidłowych białych krwinek, co zakłóca równowagę komórkową i może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych. Dodatkowo, szpik kostny może być dotknięty chorobami mielodysplastycznymi, które charakteryzują się nieefektywnym wytwarzaniem krwi, prowadząc do ryzyka rozwoju białaczki. Szpik kostny może również ulegać uszkodzeniom w wyniku nowotworów przerzutowych, co dodatkowo komplikuje obraz kliniczny. Wszystkie te schorzenia mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, w tym do osłabienia układu odpornościowego, co zwiększa podatność na infekcje oraz problemy z krzepnięciem krwi. Właściwe zdiagnozowanie i leczenie chorób szpiku kostnego jest kluczowe dla poprawy jakości życia pacjentów i ich rokowania. >>>

  • Hemoliza

    Hemoliza to proces, w którym dochodzi do zniszczenia czerwonych krwinek, co prowadzi do uwolnienia hemoglobiny do krwi. Może być wynikiem różnych czynników, takich jak infekcje, choroby autoimmunologiczne, reakcje na leki, toksyny, a także wrodzone wady krwi. Choroby, które mogą być spowodowane hemolizą, obejmują anemię hemolityczną, w której organizm nie jest w stanie wytwarzać wystarczającej liczby czerwonych krwinek, co prowadzi do niedotlenienia tkanek. Hemoliza może także występować w przypadku malarii, gdzie pasożyty atakują czerwone krwinki, oraz w chorobach wątroby, gdzie uszkodzone erytrocyty mogą prowadzić do żółtaczki. Dodatkowo, hemoliza może być spowodowana przez reakcje transfuzji krwi, co może prowadzić do ciężkich powikłań, takich jak wstrząs. W przypadku niektórych chorób genetycznych, takich jak talasemia czy sferocytoza wrodzona, hemoliza jest również kluczowym elementem patogenezy, prowadzącym do przewlekłej anemii. Właściwe rozpoznanie i leczenie hemolizy są istotne dla minimalizacji jej skutków oraz poprawy jakości życia pacjentów. >>>

  • Niedobór kwasu foliowego

    Kwas foliowy, znany również jako witamina B9, jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który odgrywa kluczową rolę w syntezie DNA, produkcji krwinek czerwonych oraz w procesach metabolicznych. Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jednym z najpoważniejszych skutków niedoboru kwasu foliowego jest anemia megaloblastyczna, która charakteryzuje się produkcją nieprawidłowych, dużych krwinek czerwonych. Osoby z tym schorzeniem mogą odczuwać zmęczenie, osłabienie oraz problemy z koncentracją. W ciąży niedobór kwasu foliowego zwiększa ryzyko wad wrodzonych, takich jak rozszczep kręgosłupa czy bezmózgowie, co czyni go szczególnie istotnym dla kobiet w ciąży. Długotrwały niedobór kwasu foliowego może również wpływać na zdrowie psychiczne, prowadząc do depresji lub pogorszenia stanu psychicznego. Ponadto, istnieją badania sugerujące, że niski poziom kwasu foliowego może być związany z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych oraz niektórych rodzajów nowotworów. Dlatego ważne jest, aby dbać o odpowiednią podaż tego składnika w diecie, szczególnie w okresach zwiększonego zapotrzebowania, takich jak ciąża czy intensywny wzrost. >>>

    Niedobór kwasu foliowego może powodować również inne choroby, takie jak np.: zapalenie języka.

  • Niedobór witaminy B12

    Witamina B12, znana również jako kobalamina, jest niezbędnym składnikiem odżywczym, który odgrywa kluczową rolę w produkcji czerwonych krwinek, syntezie DNA oraz funkcjonowaniu układu nerwowego. Niedobór witaminy B12 może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, ponieważ wpływa na wiele procesów metabolicznych w organizmie. Jednym z najczęstszych skutków niedoboru witaminy B12 jest anemia megaloblastyczna, która charakteryzuje się produkcją nieprawidłowych, dużych czerwonych krwinek i może prowadzić do zmęczenia, osłabienia oraz bladości skóry. Niedobór tej witaminy może również powodować uszkodzenia nerwów, co objawia się mrowieniem, drętwieniem kończyn, a w poważniejszych przypadkach może prowadzić do problemów z równowagą i koordynacją. Długotrwały niedobór witaminy B12 może także wpływać na funkcje poznawcze, prowadząc do zaburzeń pamięci, depresji czy nawet demencji. Warto także zauważyć, że osoby na diecie roślinnej, osoby starsze oraz osoby z zaburzeniami wchłaniania mogą być szczególnie narażone na niedobór tej witaminy. Dlatego ważne jest, aby monitorować jej poziom i w razie potrzeby stosować suplementację lub wprowadzać do diety źródła bogate w witaminę B12, takie jak mięso, ryby, jaja i produkty mleczne. >>>

    Niedobór witaminy B12 może powodować również inne choroby, takie jak np.: zapalenie języka.

  • Niedobór żelaza

    Niedobór żelaza jest stanem, w którym organizm nie ma wystarczającej ilości tego pierwiastka, co może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Żelazo jest kluczowym składnikiem hemoglobiny, białka odpowiedzialnego za transport tlenu w krwi. Jego niedobór najczęściej skutkuje anemią, czyli zmniejszoną liczbą czerwonych krwinek, co prowadzi do osłabienia, zmęczenia, bladości skóry oraz duszności. Niedobór żelaza może również wpływać na układ odpornościowy, co zwiększa podatność na infekcje. Ponadto, może prowadzić do problemów z koncentracją i pamięcią, a także do rozwoju zaburzeń poznawczych, szczególnie u dzieci i młodzieży. U kobiet w ciąży niedobór żelaza zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu oraz niskiej wagi urodzeniowej dziecka. W skrajnych przypadkach, niedobór żelaza może prowadzić do poważnych schorzeń, takich jak kardiomiopatia czy zmiany w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych. Warto zwrócić uwagę, że objawy niedoboru żelaza mogą być niejednoznaczne i często mylone z innymi schorzeniami, dlatego ważna jest diagnostyka oraz odpowiednie leczenie, które może obejmować zmiany dietetyczne lub suplementację. >>>

  • Utrata krwi

    Utrata krwi to stan, w którym organizm traci krew w wyniku urazu, operacji, krwawienia wewnętrznego lub innych przyczyn. Może prowadzić do szeregu poważnych problemów zdrowotnych, w tym anemii, która jest stanem charakteryzującym się niedoborem czerwonych krwinek lub hemoglobiny. Anemia może powodować zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy i duszność. W przypadku znacznej utraty krwi, organizm może nie być w stanie dostarczyć wystarczającej ilości tlenu do tkanek, co prowadzi do wstrząsu hipowolemicznego. Ten stan może być zagrażający życiu, powodując spadek ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, dezorientację, a w skrajnych przypadkach utratę przytomności. Długotrwała utrata krwi lub powtarzające się epizody mogą prowadzić do przewlekłej anemii, co dodatkowo obciąża serce i zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto, utrata krwi może być skutkiem wielu chorób, takich jak wrzody żołądka, nowotwory, hemofilia, a także choroby zapalne jelit. W każdym przypadku, utrata krwi wymaga szybkiej diagnozy i odpowiedniego leczenia, aby zapobiec poważnym powikłaniom zdrowotnym. >>>

    Utrata krwi może powodować również inne choroby, takie jak np.: hipotensja.

Stosowane leczenie*

  • (RS)-lenalidomid

    (RS)-lenalidomid to syntetyczny związek chemiczny, który należy do grupy leków immunomodulujących. Jest stosowany głównie w terapii szpiczaka plazmocytowego oraz niektórych rodzajów chłoniaków. Działa poprzez modyfikację odpowiedzi immunologicznej organizmu, hamując proliferację komórek nowotworowych oraz stymulując apoptozę, czyli naturalny proces śmierci komórek. Lenalidomid wykazuje także działanie angiogenne, co oznacza, że może hamować tworzenie nowych naczyń krwionośnych, które są niezbędne do wzrostu guzów. Lek ten jest często stosowany w połączeniu z innymi terapiami, co zwiększa jego skuteczność. Ze względu na ryzyko działań niepożądanych, takich jak uszkodzenie szpiku kostnego czy ryzyko zakrzepów, pacjenci przyjmujący lenalidomid są monitorowani pod kątem potencjalnych komplikacji. >>>

    (RS)-lenalidomid stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: amyloidoza, szpiczak mnogi, ziarniniak grzybiasty, zespół mielodysplastyczny, mielofibroza.

  • Askorbinian sodu

    Askorbinian sodu to sól sodowa kwasu askorbinowego, czyli witaminy C. Jest to forma witaminy C, która jest rozpuszczalna w wodzie i wykorzystywana w suplementach diety oraz w preparatach medycznych. W odróżnieniu od czystego kwasu askorbinowego, askorbinian sodu ma łagodniejszy charakter dla układu pokarmowego i jest mniej kwaśny, co może być korzystne dla osób z wrażliwym żołądkiem. Askorbinian sodu pełni kilka ważnych funkcji w organizmie. Jest silnym przeciwutleniaczem, który neutralizuje wolne rodniki i chroni komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym. Odgrywa także kluczową rolę w syntezie kolagenu, co jest istotne dla zdrowia skóry, kości, stawów i naczyń krwionośnych. Dodatkowo wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, wspierając w ten sposób obronę organizmu przed infekcjami. W medycynie, askorbinian sodu jest stosowany w leczeniu niedoboru witaminy C (szkorbutu) oraz jako część terapii wspomagającej w różnych schorzeniach. W suplementach diety jest używany ze względu na swoją stabilność i lepszą tolerancję w porównaniu do kwasu askorbinowego. Ważne jest, aby stosować askorbinian sodu zgodnie z zaleceniami, ponieważ nadmiar witaminy C, niezależnie od formy, może prowadzić do efektów ubocznych, takich jak biegunka czy kamica nerkowa. >>>

    Askorbinian sodu stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: przeziębienie, methemoglobinemia.

  • Deferasiroks

    Deferasiroks to lek stosowany głównie w leczeniu przewlekłego nadmiaru żelaza u pacjentów z chorobą przewlekłą, którzy otrzymują regularne transfuzje krwi. Działa poprzez wiązanie nadmiaru żelaza i ułatwia jego wydalanie z organizmu przez mocz. Deferasiroks jest inhibitorem chelatującym, który pomaga zmniejszyć toksyczne skutki długotrwałej terapii transfuzjami krwi, takie jak nadmiar żelaza w organizmie. >>>

    Deferasiroks stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: ostra białaczka szpikowa, talasemia, zespół mielodysplastyczny, mielofibroza.

  • Eltrombopag

    Eltrombopag to lek stosowany w leczeniu małopłytkowości, czyli niskiego poziomu płytek krwi. Działa jako agonista receptora trombopoetyny, co prowadzi do zwiększenia produkcji płytek krwi w szpiku kostnym. Jest szczególnie używany u pacjentów z przewlekłą małopłytkowością odpornościową oraz u pacjentów z chorobą wątroby. Eltrombopag może być podawany doustnie i jest często stosowany w przypadku, gdy inne terapie nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Jak każdy lek, może powodować działania niepożądane, w tym ryzyko zakrzepów krwi, dlatego ważne jest monitorowanie pacjentów w trakcie leczenia. >>>

    Eltrombopag stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: zespół mielodysplastyczny.

  • Epoetyna alfa

    Epoetyna alfa to syntetyczna forma erytropoetyny, hormonu produkowanego naturalnie przez nerki, który stymuluje produkcję czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Jest stosowana w medycynie głównie w leczeniu anemii, zwłaszcza u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, a także u osób poddawanych chemioterapii. Epoetyna alfa może poprawić jakość życia pacjentów poprzez zwiększenie poziomu hemoglobiny i redukcję objawów związanych z anemią. Lek ten podawany jest zazwyczaj w formie zastrzyków i może mieć skutki uboczne, takie jak nadciśnienie, reakcje alergiczne czy ryzyko zakrzepów. Regularne monitorowanie poziomu hemoglobiny oraz stanu zdrowia pacjentów jest istotne podczas terapii epoetyną alfa. >>>

    Epoetyna alfa stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: zespół mielodysplastyczny.

  • Ferumoksydy

    Ferumoksydy to nanocząsteczki żelaza, które mają zastosowanie w medycynie, szczególnie w diagnostyce obrazowej oraz terapii nowotworowej. Są one wykorzystywane jako środki kontrastowe w obrazowaniu rezonansu magnetycznego (MRI), co pozwala na lepsze uwidocznienie struktur anatomicznych i patologicznych w organizmie. Dzięki swoim właściwościom magnetycznym ferumoksydy mogą również pełnić funkcję nośników leków, co zwiększa skuteczność terapii celowanej oraz minimalizuje działania niepożądane. Ich biokompatybilność i możliwość modyfikacji powierzchni sprawiają, że są obiecującym narzędziem w nowoczesnej medycynie. W badaniach wykazano, że ferumoksydy mogą być efektywne w leczeniu nowotworów, a także w terapii chorób autoimmunologicznych. W miarę rozwoju technologii i badań, ich potencjalne zastosowania w medycynie będą się prawdopodobnie rozszerzać. >>>

  • Glikol metoksypolietylenowy epoetyny beta

    Glikol metoksypolietylenowy epoetyny beta to syntetyczna substancja stosowana w medycynie, która jest połączeniem glikolu metoksypolietylenowego oraz epoetyny beta, rekombinantnego ludzkiego erytropoetyny. Erytropoetyna jest hormonem odpowiedzialnym za stymulację produkcji czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Glikol metoksypolietylenowy działa jako nośnik, który wydłuża czas działania epoetyny beta w organizmie, co pozwala na rzadsze podawanie leku. Preparat ten jest stosowany głównie w leczeniu anemii, zwłaszcza u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, oraz u osób z chorobami nowotworowymi, które przechodzą chemioterapię. Dzięki właściwościom modyfikującym farmakokinetykę, glikol metoksypolietylenowy epoetyny beta może poprawić jakość życia pacjentów przez zwiększenie poziomu hemoglobiny i redukcję konieczności transfuzji krwi. Jego zastosowanie wymaga monitorowania stanu zdrowia pacjentów oraz dostosowania dawek w zależności od indywidualnych potrzeb. >>>

  • Karboksymaltoza żelazowa

    Karboksymaltoza żelazowa to związek chemiczny, który jest stosowany w medycynie jako preparat do leczenia niedoboru żelaza. Jest to kompleks żelaza, który ma formę karboksymaltozy, co poprawia jego biodostępność i umożliwia skuteczniejsze wchłanianie w organizmie. Preparat ten ma na celu dostarczenie żelaza w sytuacjach, gdy tradycyjne suplementy doustne są niewystarczające lub gdy pacjent ma problemy z ich tolerancją. Karboksymaltoza żelazowa jest podawana zazwyczaj dożylnie, co pozwala na szybsze i bardziej efektywne uzupełnienie poziomu żelaza w organizmie. Zaletą tego związku jest mniejsze ryzyko działań niepożądanych w porównaniu do innych form żelaza, co czyni go bardziej komfortowym rozwiązaniem dla pacjentów. Dzięki swoim właściwościom, karboksymaltoza żelazowa zyskuje na popularności w leczeniu anemii związanej z niedoborem żelaza. >>>

  • Kompleks glukonianu sodowo-żelazowego

    Kompleks glukonianu sodowo-żelazowego to związek chemiczny, w którym żelazo jest skompleksowane z glukonianem, czyli solą kwasu glukonowego. Jest on stosowany głównie w suplementacji żelaza, aby poprawić jego wchłanianie w organizmie oraz zminimalizować skutki uboczne związane z tradycyjnymi formami żelaza, takimi jak siarczan żelaza. Ten kompleks jest szczególnie ceniony w leczeniu niedoborów żelaza, a także w stanach wymagających zwiększonego spożycia tego pierwiastka, takich jak ciąża czy intensywna aktywność fizyczna. Dzięki swojej strukturze chemicznej, glukonian sodowo-żelazowy charakteryzuje się lepszą rozpuszczalnością oraz biodostępnością, co sprawia, że jest korzystny dla pacjentów z problemami trawiennymi. Stosowanie kompleksu glukonianu sodowo-żelazowego może przyczynić się do poprawy poziomu hemoglobiny i ogólnego samopoczucia, ale jak w przypadku każdego suplementu, zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem jego stosowania. >>>

  • Nandrolon

    Nandrolon to syntetyczny steryd anaboliczny, który jest pochodną testosteronu. Jest stosowany w medycynie do leczenia różnych schorzeń, takich jak anemia, utrata masy ciała czy osteoporoza. Nandrolon przyspiesza wzrost mięśni, poprawia siłę oraz wspomaga regenerację organizmu po wysiłku fizycznym. W kulturystyce i sporcie jest często wykorzystywany przez sportowców do zwiększenia masy mięśniowej i poprawy wydolności. Mimo że nandrolon może oferować korzystne efekty, jego stosowanie wiąże się z ryzykiem działań niepożądanych, takich jak zmiany hormonalne, problemy z wątrobą czy zmiany w zachowaniu. W wielu krajach nandrolon jest substancją kontrolowaną i jego użycie w sporcie jest zabronione. W związku z tym, osoby decydujące się na jego stosowanie powinny być świadome potencjalnych konsekwencji zdrowotnych oraz prawnych związanych z jego używaniem. >>>

    Nandrolon stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: rak piersi.

  • Oksymetolonian

    Oksymetolonian to syntetyczny steryd anaboliczny, który jest pochodną testosteronu. Jest znany z silnych właściwości anabolicznych, co oznacza, że wspomaga przyrost masy mięśniowej oraz siły. Oksymetolonian jest często stosowany w medycynie do leczenia różnych schorzeń, takich jak anemia czy wyniszczenie organizmu. Jednak ze względu na swoje działanie, jest także popularny wśród sportowców i kulturystów, którzy chcą zwiększyć swoją wydolność fizyczną oraz estetykę ciała. Mimo korzyści, stosowanie oksymetolonianu wiąże się z ryzykiem wystąpienia licznych skutków ubocznych, takich jak uszkodzenia wątroby, zmiany w poziomie cholesterolu, a także problemy z układem hormonalnym. Ze względu na te potencjalne zagrożenia, oksymetolonian jest substancją kontrolowaną w wielu krajach, a jego nielegalne stosowanie w sporcie jest surowo zabronione. >>>

  • Sacharoza żelaza

    Sacharoza żelaza to związek chemiczny, który powstaje w wyniku połączenia sacharozy, naturalnego cukru, z jonami żelaza. Jest to jeden z wielu kompleksów, które mogą tworzyć się w procesach biochemicznych i przemysłowych. Sacharoza, będąca disacharydem składającym się z glukozy i fruktozy, jest powszechnie stosowana jako środek słodzący, a jej kompleksy z metalami, takimi jak żelazo, mogą mieć zastosowania w suplementach diety oraz w medycynie. W kontekście medycznym, sacharoza żelaza może być używana jako forma dostarczania żelaza do organizmu, szczególnie w przypadkach niedoborów tego pierwiastka. Dzięki połączeniu z sacharozą, żelazo staje się lepiej przyswajalne przez organizm. Tego typu suplementy mogą być stosowane w leczeniu anemii oraz w profilaktyce niedoborów żelaza u osób z ryzykiem jego niedoboru, takich jak kobiety w ciąży, dzieci czy osoby o zwiększonym zapotrzebowaniu na ten pierwiastek. Jednakże, jak w przypadku każdego suplementu diety, ważne jest, aby stosować sacharozę żelaza zgodnie z zaleceniami lekarza, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych związanych z nadmiarem żelaza w organizmie. >>>


  • * Nie stosuj żadnego z wymienionych lekarstw lub terapii bez konsultacji z lekarzem.

Niedokrwistość - do jakiego lekarza się udać?

Bibliografia:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *