Co to jest nadpłytkowość samoistna?
Nadpłytkowość samoistna, znana również jako esencjalna nadpłytkowość, to schorzenie hematologiczne charakteryzujące się podwyższonym poziomem płytek krwi (trombocytów) w organizmie. Płytki krwi są kluczowe w procesie krzepnięcia, a ich nadmiar może prowadzić do różnych powikłań, w tym zakrzepicy lub krwawień. Nadpłytkowość samoistna jest uważana za chorobę nowotworową szpiku kostnego, w której dochodzi do nieprawidłowego wzrostu i funkcjonowania megakariocytów, komórek odpowiedzialnych za produkcję płytek.
Choroba może występować w formie pierwotnej, związanej z mutacjami genetycznymi, lub wtórnej, będącej wynikiem innych stanów zdrowotnych, takich jak przewlekłe stany zapalne, infekcje czy nowotwory. Objawy nadpłytkowości samoistnej mogą być różnorodne i często są niespecyficzne, co utrudnia postawienie diagnozy. U niektórych pacjentów choroba może przebiegać bezobjawowo, podczas gdy inni mogą doświadczać bólów głowy, zawrotów głowy, a także problemów z krążeniem.
Leczenie nadpłytkowości samoistnej koncentruje się na obniżeniu liczby płytek krwi oraz minimalizacji ryzyka powikłań. W zależności od stopnia nasilenia choroby oraz obecności objawów, lekarze mogą zalecać różne metody terapeutyczne, w tym leki przeciwnowotworowe, leki przeciwpłytkowe oraz w niektórych przypadkach procedury terapeutyczne, takie jak flebotomia.
Jeśli chodzi o rokowanie, nadpłytkowość samoistna jest chorobą przewlekłą, która może być kontrolowana, ale nie zawsze jest całkowicie uleczalna. Wiele osób z tą chorobą prowadzi normalne życie, a odpowiednie leczenie może znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Szanse na wyleczenie są ograniczone, jednak wczesna diagnoza oraz odpowiednia terapia mogą pomóc w zarządzaniu objawami i zmniejszeniu ryzyka powikłań, co jest kluczowe dla długoterminowego rokowania.
Nadpłytkowość samoistna według naukowych faktów medycznych. Opieramy się tylko na źródłach medycznych, poniższe dane pochodzą ze sprawdzonych baz medycznych. Gorąco odradzamy powierzanie swojego zdrowia szarlatanom i niesprawdzonym źródłom.
Klasyfikacja nadpłytkowości samoistnej
ICD-10-CM: D47.3
Możliwe objawy nadpłytkowości samoistnej
Ból głowy
Ból głowy jest objawem bólu w obrębie twarzy, głowy lub szyi. Może występować jako migrena, napięciowy ból głowy lub klasterowy ból głowy. U osób z silnymi bólami głowy istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia depresji. Bóle głowy mogą występować w wyniku wielu schorzeń. Istnieje wiele różnych systemów klasyfikacji bólów głowy. >>>
Ból głowy to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: przeziębienie, zapalenie zatok przynosowych, ostre zapalenie gardła, angina, grypa, polip nosa, nadciśnienie tętnicze, krwotok podpajęczynówkowy, krwotok śródmózgowy, wodogłowie, bezsenność, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, migrena, bezdech senny, niedoczynność przytarczyc, niedokrwistość, methemoglobinemia, nadkrwistość, gruczolak przysadki, glejak wielopostaciowy, Śpiączka afrykańska, toksokaroza, czerwienica prawdziwa, ospa wietrzna, półpasiec, pappataci, Żółta gorączka, argentyńska gorączka krwotoczna, gorączka Lassa, gorączka krwotoczna krymsko-kongijska, omska gorączka krwotoczna, choroba lasu Kyasanur, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, zapalenia mózgu doliny Murray, kleszczowe zapalenie mózgu, limfocytarne zapalenie splotu naczyniówkowego i opon mózgowych, gorączka O’nyong-nyong, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka Zachodniego Nilu, gorączka doliny Rift, dur powrotny, borelioza, ornitoza, tyfus plamisty, gorączka Q, japońskie zapalenie mózgu, bartoneloza, choroba Carrióna.
Krwawienie z nosa
Krwawienie z nosa, znane również jako epistaksja - krew może spływać do żołądka i powodować nudności i wymioty. W cięższych przypadkach krew może wypływać z obu nozdrzy. Rzadko krwawienie może być tak znaczne, że występuje niskie ciśnienie krwi. Krew może również wypływać w górę przewodu nosowo-łzowego i z oka. Czynniki ryzyka obejmują urazy, w tym wkładanie palca do nosa, leki rozrzedzające krew, wysokie ciśnienie krwi, alkoholizm, alergie sezonowe, suchą pogodę i wziewne kortykosteroidy. Istnieją dwa rodzaje: przednie, które są bardziej powszechne; i tylne, które są mniej powszechne, ale bardziej poważne. >>>
Krwawienie z nosa to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: nadciśnienie tętnicze, choroba von Willebranda, choroba marburska, gorączka krwotoczna Ebola, wenezuelska gorączka krwotoczna, gorączka doliny Rift, trąd, tularemia.
Siniaki
Siniaki, znane również jako krwiaki podskórne, to zmiany skórne powstające w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych, co prowadzi do wycieku krwi do tkanek otaczających. Zwykle są wynikiem urazu, takiego jak uderzenie czy upadek, ale mogą również występować w wyniku innych czynników, takich jak zaburzenia krzepnięcia krwi. W momencie urazu, krew wypływa z uszkodzonych naczyń i gromadzi się w przestrzeni międzykomórkowej, co prowadzi do powstania charakterystycznej zmiany barwy na skórze. Początkowo siniaki są zazwyczaj czerwone lub purpurowe, a z upływem czasu zmieniają kolor na niebieski, zielony lub żółty, co jest wynikiem rozkładu hemoglobiny w czerwonych krwinkach. Czas gojenia się siniaka może się różnić w zależności od jego rozmiaru, lokalizacji oraz indywidualnych predyspozycji organizmu. W większości przypadków siniaki nie wymagają specjalistycznego leczenia i ustępują samoistnie, ale w przypadku dużych lub bolesnych krwiaków może być konieczna interwencja medyczna. Ważne jest także monitorowanie siniaków, ponieważ ich nadmierna liczba lub pojawianie się bez wyraźnej przyczyny może wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak choroby krwi. >>>
Siniaki to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: skaza krwotoczna.
świąd po kąpieli
Świąd po kąpieli to dolegliwość, która może być wynikiem różnych czynników, zarówno dermatologicznych, jak i systemowych. Z medycznego punktu widzenia, może być związana z suchością skóry, która często występuje po kontakcie z wodą, zwłaszcza w przypadku kąpieli w gorącej wodzie lub użycia detergentów. Woda może wypłukiwać naturalne oleje skórne, co prowadzi do osłabienia bariery hydrolipidowej i zwiększenia utraty wilgoci. Innym czynnikiem może być reaktywność skóry na substancje chemiczne zawarte w kosmetykach lub środkach czyszczących. W przypadku osób z atopowym zapaleniem skóry lub innymi chorobami dermatologicznymi, objawy mogą być bardziej nasilone. Świąd może również wynikać z reakcji alergicznych, infekcji grzybiczych lub pasożytniczych. Ponadto, u niektórych osób może wystąpić świąd jako reakcja na zmiany temperatury, co jest związane z rozszerzaniem się naczyń krwionośnych. Warto zwrócić uwagę na inne objawy towarzyszące, co może pomóc w postawieniu diagnozy. W przypadku uporczywego świądu zaleca się konsultację z lekarzem, aby ustalić przyczynę i wdrożyć odpowiednie leczenie. >>>
świąd po kąpieli to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: czerwienica prawdziwa.
Uczucie pieczenia w dłoniach i stopach
Uczucie pieczenia w dłoniach i stopach może być objawem różnych stanów medycznych. Często jest wynikiem neuropatii, czyli uszkodzenia nerwów, co może być spowodowane cukrzycą, alkoholem, niedoborami witamin (szczególnie B12) lub chorobami autoimmunologicznymi. Innym możliwym źródłem pieczenia jest zespół cieśni nadgarstka, który występuje z powodu ucisku na nerw pośrodkowy w nadgarstku, co powoduje ból i dyskomfort w dłoniach. Uczucie to może być także związane z problemami krążeniowymi, takimi jak choroba obwodowych naczyń krwionośnych, gdzie ograniczony przepływ krwi prowadzi do odczucia pieczenia. Dodatkowo, pieczenie może być wynikiem reakcji alergicznej, podrażnienia skóry lub nawet stresu i lęku, które mogą wywołać objawy somatyczne. W niektórych przypadkach pieczenie w kończynach może być sygnałem poważniejszych chorób, takich jak stwardnienie rozsiane lub udar mózgu. Warto zwrócić uwagę na inne występujące objawy i skonsultować się z lekarzem w celu postawienia właściwej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia. >>>
Zaburzenia wzroku
Zaburzenia wzroku to wszelkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu narządu wzroku, które mogą wpływać na zdolność widzenia. Mogą obejmować różnorodne problemy, takie jak krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm, a także bardziej złożone schorzenia, takie jak zaćma czy jaskra. Wzrok jest wynikiem skomplikowanego procesu, w którym światło przechodzi przez rogówkę, soczewkę i siatkówkę, a następnie jest przetwarzane przez nerw wzrokowy i analizowane w mózgu. Zaburzenia mogą być spowodowane czynnikami genetycznymi, urazami, chorobami metabolicznymi, infekcjami, a także starzeniem się organizmu. Objawy zaburzeń wzroku mogą obejmować rozmyte widzenie, problemy z percepcją kolorów, trudności w widzeniu w słabym świetle, a także bóle oczu czy migreny. W diagnostyce zaburzeń wzroku kluczowe są badania okulistyczne, które pozwalają na ocenę stanu zdrowia oczu i na wczesne wykrycie potencjalnych schorzeń. Leczenie może obejmować korekcję wad wzroku za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych, farmakoterapię, a w niektórych przypadkach interwencje chirurgiczne. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są istotne dla zachowania dobrego wzroku i jakości życia. >>>
Zaburzenia wzroku to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: nadciśnienie tętnicze, wodogłowie, stwardnienie rozsiane, choroba Refsuma, tyrozynemia, nadkrwistość, ataksja.
Zawroty głowy
Zawroty głowy to stan, w którym osoba ma uczucie ruchu otaczających obiektów. Często czuje się to jak ruch wirowy lub kołyszący. Może to być związane z nudnościami, wymiotami, poceniem się lub trudnościami w chodzeniu. >>>
Zawroty głowy to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: tętniak, hipotensja, przetoka perylimfatyczna, nadciśnienie tętnicze, wypadanie płatka zastawki mitralnej, niedomykalność zastawki aortalnej, zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatia rozstrzeniowa, kardiomiopatia przerostowa, kardiomiopatia restrykcyjna, częstoskurcz nadkomorowy, krwotok podpajęczynówkowy, krwotok śródmózgowy, perlak, otoskleroza, choroba Ménière’a, methemoglobinemia, nadkrwistość, niedokrwistość, Śpiączka afrykańska, czerwienica prawdziwa, gorączka Lassa, omska gorączka krwotoczna, borelioza, tyfus plamisty, węgorczyca, niedokrwistość aplastyczna, choroba niedokrwienna serca.
Zmęczenie
Zmęczenie to termin używany do opisania ogólnego uczucia zmęczenia lub braku energii. Nie jest to to samo, co zwykła senność. >>>
Zmęczenie to również możliwy objaw innych chorób, takich jak np.: rumień guzowaty, reaktywne zapalenie stawów, pęcherzyca, pylica płuc, choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, tętniak, hipotensja, ostre zapalenie gardła, grypa, ostre zapalenie oskrzeli, rozedma płuc, wypadanie płatka zastawki mitralnej, niedomykalność zastawki aortalnej, zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatia rozstrzeniowa, kardiomiopatia przerostowa, kardiomiopatia restrykcyjna, gorączka reumatyczna, nadciśnienie tętnicze, bezdech senny, choroba Pompego, amyloidoza, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, zaburzenia depresyjne, niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto, niedoczynność przytarczyc, otyłość, szpiczak mnogi, ostra białaczka szpikowa, niedokrwistość, methemoglobinemia, nadkrwistość, chłoniak Hodgkina, ostra białaczka limfoblastyczna, chłoniak grudkowy, rak jajnika, rak nerki, gruczolak przysadki, rak tarczycy, rak żołądka, rak odbytu, talasemia, rak dróg żółciowych, rak płuc, czerwienica prawdziwa, zespół mielodysplastyczny, mielofibroza.
Stosowane leczenie*
Anagrelid
Anagrelid to lek stosowany w hematologii, który działa jako inhibitor kinazy tyrozynowej. Jest głównie stosowany w leczeniu choroby nadpłytkowości pierwotnej, czyli schorzenia charakteryzującego się nadmierną produkcją płytek krwi. Działa poprzez hamowanie proliferacji megakariocytów w szpiku kostnym, co prowadzi do zmniejszenia liczby płytek krwi we krwi obwodowej. Anagrelid jest podawany doustnie i może być stosowany u pacjentów, którzy nie reagują na inne terapie, takie jak hydroksykarbamid. Lek może powodować działania niepożądane, w tym bóle głowy, zawroty głowy oraz problemy z układem pokarmowym. Monitorowanie pacjentów podczas terapii jest istotne, aby zminimalizować ryzyko powikłań. >>>
Anagrelid stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: czerwienica prawdziwa.
Hydroksykarbamid
Hydroksykarbamid (hydroxyurea) to lek stosowany głównie w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej (CML) oraz innych chorób hematologicznych, takich jak mieloproliferacyjne schorzenia hematologiczne. Działa poprzez hamowanie enzymu odpowiedzialnego za syntezę DNA, co prowadzi do zmniejszenia produkcji komórek nowotworowych. Hydroksykarbamid może również być stosowany w leczeniu niektórych rodzajów nowotworów, takich jak rak głowy i szyi oraz rak jajnika. >>>
Hydroksykarbamid stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: ostra białaczka szpikowa, przewlekła białaczka szpikowa, nadkrwistość, rak jajnika, rak prostaty, czerniak, czerwienica prawdziwa.
Peginterferon alfa-2a
Peginterferon alfa-2a to lek stosowany w leczeniu przewlekłej infekcji wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) oraz wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Jest to modyfikowana forma interferonu alfa-2a, która została połączona z cząsteczką polietylenoglikolu (PEG), co wydłuża jej czas działania w organizmie. Mechanizm działania polega na stymulowaniu układu immunologicznego do zwalczania wirusa oraz zmniejszania jego replikacji. Peginterferon alfa-2a jest podawany w formie zastrzyków podskórnych i jest często stosowany w połączeniu z innymi lekami przeciwwirusowymi. >>>
Peginterferon alfa-2a stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: marskość wątroby, czerwienica prawdziwa, mielofibroza, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wirusowe zapalenie wątroby typu C.
Ruksolitynib
Ruksolitynib to lek stosowany w leczeniu niektórych rodzajów nowotworów krwi, w szczególności mielofibrozy i policytemii prawdziwej. Jest inhibitorem kinazy JAK (Janus kinase), działającym poprzez blokowanie sygnałów, które powodują nadmierny wzrost i podział komórek krwi oraz włóknienie szpiku kostnego. >>>
Ruksolitynib stosuje się również w leczeniu innych chorób, takich jak np.: ostra białaczka szpikowa, nadkrwistość, czerwienica prawdziwa, zespół mielodysplastyczny, mielofibroza.
* Nie stosuj żadnego z wymienionych lekarstw lub terapii bez konsultacji z lekarzem.
Nadpłytkowość samoistna - do jakiego lekarza się udać?
Hematologia
Hematologia jest dziedziną medycyny zajmującą się badaniem przyczyn, rokowania, leczenia i zapobiegania chorobom związanym z krwią. Obejmuje ona leczenie chorób, które wpływają na produkcję krwi i jej składników, takich jak komórki krwi, hemoglobina, białka krwi, szpik kostny, płytki krwi, naczynia krwionośne, śledziona i mechanizm krzepnięcia. >>>
Hematologia to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: zespół Felty’ego, zatorowość płucna, amyloidoza, krioglobulinemia, choroba von Gierkego, agranulocytoza, methemoglobinemia, chłoniak Hodgkina, nadkrwistość, ostra białaczka limfoblastyczna, zespół Wiskotta-Aldricha, chłoniak grudkowy, sarkoidoza, szpiczak mnogi, chłoniak Burkitta, ziarniniak grzybiasty, ostra białaczka szpikowa, przewlekła białaczka szpikowa, niedokrwistość, zespół Plummera-Vinsona, zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, hemofilia, choroba von Willebranda, skaza krwotoczna, grasiczak, rak serca, talasemia, czerwienica prawdziwa, zespół mielodysplastyczny, mielofibroza, gammapatia monoklonalna, mononukleoza zakaźna, eozynofilia, bartoneloza, sepsa, niedokrwistość aplastyczna.
Onkologia
Onkologia to dziedzina medycyny zajmująca się badaniem, leczeniem, diagnozowaniem i zapobieganiem chorobom nowotworowym. Medyk praktykujący onkologię to onkolog. Etymologicznym pochodzeniem nazwy jest greckie słowo ὄγκος (ónkos), oznaczające "guz", "objętość" lub "masę". Prowadzone są ogromne ilości badań na wszystkich frontach onkologii, począwszy od biologii komórek nowotworowych, radioterapii do schematów leczenia chemioterapią i optymalnej opieki paliatywnej i uśmierzania bólu. W ostatniej dekadzie pojawienie się sekwencjonowania następnej generacji i sekwencjonowania całego genomu całkowicie zmieniło nasze rozumienie nowotworów. Identyfikacja nowych markerów genetycznych/molekularnych radykalnie zmieni sposób diagnozowania i leczenia nowotworów, co utoruje drogę medycynie spersonalizowanej. >>>
Onkologia to dział medycyny zajmujący się również szeregiem innych chorób, takich jak np.: rogowacenie ciemne, pylica płuc, choroba wrzodowa, tętniak Rasmussena, perlak, nadczynność przysadki, chłoniak Hodgkina, ostra białaczka limfoblastyczna, chłoniak grudkowy, szpiczak mnogi, chłoniak Burkitta, ziarniniak grzybiasty, ostra białaczka szpikowa, przewlekła białaczka szpikowa, zespół Plummera-Vinsona, agranulocytoza, nadkrwistość, rak szyjki macicy, glejak wielopostaciowy, rak jajnika, rak tarczycy, rak prącia, rak nadnercza, rak prostaty, rak nerki, rak pęcherza moczowego, siatkówczak, gwiaździak anaplastyczny, gruczolak przysadki, mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy, szyszyniak zarodkowy, rak splotu naczyniastego, wyściółczak, tłuszczakonerwiak komórkowy móżdżku, nerwiak komórkowy ośrodkowy, zwojakoglejak, rak odbytu, rak wątrobowokomórkowy, rak dróg żółciowych, rak pęcherzyka żółciowego, rak trzustki, rak jamy nosowo-gardłowej, rak krtani, rak płuc, grasiczak, rak serca, rak kości, czerniak, międzybłoniak, rak żołądka.
Bibliografia:
- Identyfikator z baz danych dotyczących genomów, ścieżek enzymatycznych i biologicznych substancji chemicznych (ENG)
- Nadpłytkowość samoistna w bazie U.S. National Library of Medicine (ENG)
- Nadpłytkowość samoistna na stronach Medscape (ENG)
- Nadpłytkowość samoistna w bazie danych amerykańskiego National Cancer Institute (ENG)
- Nadpłytkowość samoistna w bazie schorzeń Diseases Database (ENG)
- Nadpłytkowość samoistna w bazie rzadkich i genetycznych chorób GARD amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (ENG)


Kardiomiopatia restrykcyjna
Argentyńska gorączka krwotoczna
Pląsawica
Choroba Ménière’a
Dystrofia mięśniowa Duchenne’a
Nadpłytkowość samoistna
Mięsak Kaposiego
Jersinioza